Ca đã trở về đồi Cỏ Xước, đúng lúc Mỉm đang ngồi giặt áo bên bờ ao.
Mỉm sững sờ khi nhìn thấy bóng một người đàn ông dong dỏng cao, đeo ba lô đang rảo bước về phía cổng nhà mình. Chiếc áo đang giặt buông rơi trong dòng nước, Mỉm chạy lại, những trảng cỏ hoa li ti tim tím dính đầy ống quần.
- Anh Ca…!
Họ cùng lao về phía nhau.
Ca ôm chặt Mỉm vào lòng. Mùi mồ hôi, bụi đường lan sang Mỉm. Mỉm khóc, Mỉm hít hà cho thỏa cái mùi nhớ vào lòng.
- Con cũng đang chờ anh về!
Ca ngỡ ngàng. Mỉm kéo anh chạy vào nhà. Con bé chừng hai tuổi, khuôn mặt tròn bầu bĩnh, đôi mắt đen, nó đang ngồi chơi với con mèo nơi góc nhà.
Mỉm đón con rồi trao cho anh.
- Lại đây với bố Ca đi con! Con ạ bố nào!
Con bé nhìn anh, nhìn Mỉm rồi lại nhìn anh, líu lô:
- Ạ bố... bố...!
Ca bế bé trong tay, trân trân nhìn như thôi miên, lưỡi anh ríu lại.
*
Mỉm vốn là trẻ mồ côi của làng Bãi, lang thang xin ăn dưới chợ Khoái, được lão Chiềng đem về nhà nuôi để chăn dê, chăn bò cùng với con trai lão là cậu Ca. Chẳng biết hai đứa trẻ chăn dê, chăn bò thế nào, một buổi để dê, bò sà xuống ruộng ngô nhà lão Đồi chén và dẫm nát gần hết ruộng ngô mà không biết.
Lão Đồi sai người nhà tới gọi lão Chiềng ra, cho chứng kiến tận mắt lũ dê, bò đang phá hoại kinh tế nhà lão, rồi bắt đền tiền. Lão Đồi tính rẻ cứ năm cây ngô sẽ cho một cân ngô, một luống ngô sẽ là ba chục cân ngô, bảy luống ngô là hai tạ mốt ngô, liền đòi lão Chiềng mang ngô đến trả ngay. Lão Chiềng không có ngô, hẹn đền sau.
Hậm hực ra về, lão Đồi đi tắt qua vạt sắn nhà cô Hến cho gần, thấy phía trong lùm sắn sát hốc đá có động, cúi xuống nheo mắt nhòm vào, thấy bóng hai đứa Mỉm, Ca đang ôm nhau hú hí trong đó. Lão chạy thốc lại ruộng ngô, oang oang:
- Thằng Ca và con Mỉm đang đú đởn trong bụi sắn kia kìa. Loạn luân quá.
- Ông nhìn nhầm thế nào chứ?
Lão Chiềng cãi:
- Thì thôi. Thằng Ca đang học cảm tình Đoàn phỏng? Thì để báo cáo với cơ quan đoàn thể vậy.
Lão Chiềng hoảng hốt, lùa vội con dê con cho lão Đồi:
- Con dê này ông nhận lấy coi như tôi đền vụ ruộng ngô. Mong ông nể mặt tôi, lượng tình xóm láng, chuyện trẻ con kia xin ông giữ kín cho, tôi sẽ về dạy dỗ chúng nó.
Không nói không rằng, lão Đồi cun cút cắp dê về.
“Giời cao đất dày ơi, thân tôi có nhục nhã không… Hai đứa giời đánh chúng mày, tao bắt được thì tao giết”. Vừa chạy, lão Chiềng vừa rít lên. Hai đứa “giời đánh” vẫn không chịu chạy khỏi hiện trường khi nghe tiếng lão chửi từ xa. Thằng Ca còn gọi to: “Bố ơi, nhanh lên giúp con, em Mỉm bị ong vò vẽ đốt rồi!”. Lão Chiềng lại tru tréo lên: “Ong vò vẽ hay mày đốt nó đấy, tao giết chúng mày”. “Bố còn đứng đấy nói nữa, không nhanh chẳng cần bố giết Mỉm cũng chết đây này!”.
Giọng thằng Ca khẳng khái khiến lão Chiềng giật mình, chạy vội tới. Khắp mặt mũi chân tay cái Mỉm bị ong đốt đỏ tấy, sưng vù. Thằng Ca kể, Mỉm định chạy về nhà nấu cơm giúp bố, nhưng vì đám cỏ xước đang vào hạt, đâm đầy người, xước da rát rạt nên nó chạy tắt qua nương sắn bà Hến, đụng ngay phải tổ ong. Mỉm kêu cứu. Ca bỏ dê, bò chạy đến nơi thì cả đàn ong đang quây lấy Mỉm, Ca vội cởi áo quăng cho Mỉm trùm lên đầu, miệng quát ngồi im chớ lấy cành cây đuổi nữa, ong càng bay tới đốt đó. Khi bầy ong đã tản ra, Ca bảo Mỉm bò giật lại phía sau chỗ sát hốc đá. Ca bò tới chỗ Mỉm thì thấy toàn thân Mỉm đã chi chít vết ong đốt, Ca nói ngồi im để Ca kêu nọc độc ra. Một lúc sau, Mỉm kêu chóng mặt rồi từ từ lả đi. Lão Chiềng nghe chuyện, giục Ca chạy đi rứt nắm rau dền đỏ, cho Mỉm nhai một nắm, nuốt nước, Ca cũng nhai nát chà vào các vết ong đốt.
Vết thương dịu mồm. Mỉm dần tỉnh lại, Ca cõng Mỉm đi tắt để về cho nhanh còn uống thuốc giải độc, lão Chiềng lùa dê, bò về sau.
Đi qua gốc Găng, mấy gã đàn ông đang ngồi hút thuốc lào vã đã cất tiếng cạnh khóe lão rằng hai đứa con của lão hú hí trên nương sắn chưa chán sao còn cõng nhau chạy khắp nơi để khoe với cả đồi Xước đấy à? Tự dưng đi tha cái ngữ cầu bơ cầu bất, đầu đường xó chợ về làm hỏng con trai. Lão chửi, phỉ phui mồm các ông, con bé bị ong đốt thì anh nó phải cứu chứ. Những cái mồm kia im bặt.
Mấy tháng sau, Ca được kết nạp Đoàn, đàn dê nhà lão Chiềng sinh sôi đông nhất đồi Xước. Ngồi ngắm đàn dê, Ca hỏi Mỉm:
- Nhiều dê, bò lại sinh thêm lứa mới, chăn mệt nhưng vui em nhỉ?
- Anh vui, chứ em chẳng thấy vui.
- Sao lại không vui?
- Chẳng đứa nào trên đồi chịu cho em chơi với. Hôm trước, em đi xuống suối Mây giặt quần áo, bị thằng Xoăn nhà lão Đồi trêu ghẹo đấy, mấy đứa con gái chẳng bênh còn cười thích thú.
- Thằng Xoăn trêu em sao?
Ca bắt đầu thấy nóng gáy.
- Nó vỗ mông, còn ôm em xô ngã vào bụi cỏ xước, bị cỏ xước đâm chảy cả máu tay, máu chân.
Ca vùng ngồi dậy.
- Thằng oắt, anh phải tìm cho nó một trận mới được!
- Kệ nó đi. Em thấy có đứa con trai cũng trêu cái Hời như thế, về sau chúng cưới nhau đấy.
- Thì ra là em muốn cưới thằng Xoăn chứ gì? Ca hoằm mặt.
- Ấy là em nói thế.
- Nói cũng không được, nghĩ cũng không được, với cái thằng Xoăn ấy, anh cấm!
Ca vùng chạy đuổi con bò đang sắp sà xuống ruộng khoai, bỏ mặc Mỉm ngồi một mình.
Lão Chiềng bán dê, cùng với tiền dành dụm từ trước, xây cái nhà gạch ba gian lợp ngói hẳn hoi. So với các nhà trên đồi, nhà của lão chỉ bé hơn nhà lão Đồi một chút. Lão còn có tiền cho Mỉm xuống chợ Khoái mua váy áo. Mỉm đi từ sáng sớm tới trưa mới về tới nhà, về là chui ngay vào trong buồng, thay váy mới, đứng ngắm mình trước gương. Lúc ấy, Ca vừa đi chăn bò về, ngắm Mỉm, thấy Mỉm đẹp quá, Ca không kìm chế được, chợt vòng tay ôm chặt Mỉm vào lòng, thì thào:
- Em đẹp lắm, mặc váy mới lại càng đẹp, như đóa hoa mặt trời ven đồi. Chẳng cần bọn chúng nó, anh sẽ che chở cho em suốt đời này.
Má Mỉm đỏ ửng lên, cứ để mặc vòng tay Ca đang ôm càng lúc càng chặt hơn:
- Mình là anh em cơ mà? Bố mà biết thì chết!
- Em chỉ là con nuôi của bố anh. Chuyện này cứ để anh nói với bố.
Mỉm đã sợ là, sau khi nói chuyện, lão Chiềng sẽ nổi giận mà đuổi đánh hai đứa. Nhưng không, nghe chuyện xong, lão giơ chén rượu vừa rót lên ngang mắt, ngửa cổ tu một tợp hết ngay. Mắt lão vằn lên tia máu, lão bắt Ca rót chén nữa. Ca rót, lão uống. Mỉm ngồi mép chiếu, run như rẽ.
- Hai đứa chúng mày uống hết chén rượu này mà thề đi!
- Thề gì ạ?
- Thề là hai đứa mày sẽ phải thương yêu, che chở cho nhau suốt đời.
Hai đứa cùng quỳ xuống uống rượu thề trước mặt lão Chiềng. Lão lại rót chén rượu, bảo chén này là lão mừng hạnh phúc cho hai đứa con lão. Uống xong, lão khóc ông ổng. Khóc chán lão lăn ra ngủ.
Sáng hôm sau, lão cắp mũ bảo đi sang nhà thày Tự xem ngày đẹp để làm đám cưới cho hai đứa.
*
Dân đồi Cỏ Xước nhận được lời mời ăn cỗ cưới tất thảy đều bất ngờ. Lão Chiềng giết một con dê to nhất đàn, mua thêm một con lợn nữa, để ngả cỗ, lại mời hết dân vùng đồi đến dự, tất cả đều say ngất ngưởng. Duy chỉ có lão Đồi là không tới ăn cỗ cưới.
Con bò cái đã đẻ đến lứa thứ ba mà căn nhà lão Chiềng vẫn chưa có tiếng trẻ con khóc. Lão bắt đầu thấp thỏm. Như một bà mẹ chồng khó tính, lão rình cả chuyện con dâu ra bờ ao giặt quần áo, hễ thấy Mỉm vòng ra tận cái ao sau nhà là lão lại tiu nghỉu thở dài. Thằng Ca dạo này không chỉ quan tâm tới bò, dê, ruộng rẫy, nó còn đi xuống dưới Khoái liên tục, bảo có việc của đoàn thanh niên. Một chiều, lão Chiềng dẫn dê, bò về tới ngã ba Găng thì gặp ông Phiêng kéo lại thì thầm:
- Thằng Sếnh con tôi và thằng con ông trúng tuyển nghĩa vụ rồi đấy.
- Ông nói sao?
- Năm ngày nữa chúng sẽ lên đường. Ta có nhiều thắng lợi lắm, lại sắp mở chiến dịch lớn, miền Nam đang cần, đợt này cả huyện đi tới trăm hai mươi thanh niên.
Hôm Ca và Sếnh đi, lão Chiềng lùa dê, bò đi chăn từ sáng sớm, lão không xuống đồi để tiễn chân con trai, lão sợ khóc trước mặt con sẽ làm nó nhụt chí. Lão ngồi trên đồi khóc một mình.
*
Mỉm đang chăn dê lưng đồi, bác chủ tịch xã đi tới, đỗ xe bên vệ cỏ, đứng nhìn Mỉm một lúc, rồi bác lại đạp xe ngược về phía nhà Mỉm. Mỉm chột dạ, lùa dê chạy về.
Trong nhà, lão Chiềng vừa đốt xong cây hương lên bàn thờ, đang gục mặt xuống bàn khóc tru lên từng chặp. Bác chủ tịch xã vừa đem tin dữ đến, trận đánh ác liệt, Ca hi sinh, vẫn chưa tìm thấy xác.
Mỉm khóc từ ngày này qua ngày khác, từ đêm này qua đêm khác. Mỉm bỏ ăn. Rồi ốm. Rồi mất ngủ. Mất ngủ triền miên. Người cứ đờ đẫn ra như khúc gỗ, thỉnh thoảng lại lên cơn co giật chân tay.
Chẳng bao lâu sau, Mỉm thành ra người ngẩn ngẩn ngơ ngơ, hay đi lang thang, toàn rứt hoa cỏ xước thành từng bó ngắm nghía, hít hà, vung lên trời, cho rơi tung tóe, cắm cả vào da thịt không biết rát. Nhiều buổi, Mỉm xuống cả chợ Khoái. Gặp ai cũng hỏi, có nhìn thấy Ca không? Người lạ thì bảo, trông mặt ngây dại thế kia là bị điên rồi. Bà Luynh bán thuốc nam vỗ vai thủ thỉ, chồng con hi sinh rồi còn đâu mà nhìn thấy, đi về thôi. Mỉm lắc đầu, Ca chưa chết, chết thì phải thấy xác chứ? Bà Luynh đành dỗ dành, có thể Ca chưa chết được, chắc là mất tích, hay lạc đơn vị, sau này sẽ về, con về nhà đi còn đợi chồng về. Mỉm nghe thế, gật đầu, xuyên qua những bụi cỏ xước về nhà, cỏ xước găm đầy ống quần.
Mỉm bảo với lão Chiềng, từ nay lại đi chăn dê. Lão Chiềng đưa cho Mỉm bát thuốc lấy của bà Luynh bảo uống hết đợt thuốc này đi cho khỏe thì mới đi chăn dê được. Mỉm ngoan ngoãn uống thuốc, dần dần ngủ lại được chút ít. Lão Chiềng đồng ý cho Mỉm đi chăn dê. Thỉnh thoảng lão nhoảng qua theo dõi.
Mỉm ngồi bên suối Mây, trông đàn dê đang nhai cỏ, chợt nhớ ra mình đã mấy ngày không tắm. Người dơ bẩn thế này thì Ca có về cũng chẳng nhận ra. Nước suối Mây dập dờn, mời gọi, Mỉm khỏa chân bước xuống. Nước bao dung ôm trọn người Mỉm. Nước lấp đầy nỗi nhớ, nước làm dịu mát bàn tay thô ráp, làm mềm đôi môi nứt nẻ, làm cho vòm ngực lặng im bỗng muốn phập phồng, làm cho đôi mắt thẫn thờ nhắm dần lại… Mỉm dựa lưng vào tảng đá, nhắm mắt lắng nghe nước vuốt ve, rủ rỉ, mơn trớn, ngỡ như bàn tay mạnh mẽ của Ca ngày nào… Sóng nước nổi lên luồn qua làn áo lót mỏng manh, vồ mạnh xuống vòng ngực căng cứng đang phập phồng. Mỉm giật mình choàng mở mắt.
Thằng Xoăn đã đè lên người Mỉm, tay thằng Xoăn đang nấp trong nước mà róng riết lên ngực Mỉm. Mỉm bừng tỉnh cơn mê dại, đạp cho nó một cái. Thằng Xoăn bị đau, buông tay ôm lấy bụng. Mỉm cuống cuồng rẽ nước chạy lên bờ. Nhưng thằng Xoăn khỏe hơn, nó nhoài một cái đã tóm gọn được Mỉm, vật xuống vệ suối. Mỉm kêu, bớ người ta cứu. Lão Chiềng đang đi lên núi xem con dâu chăn thả dê ra sao, nghe tiếng kêu, lao tới. Sẵn trong tay có cái gậy chăn dê, lão phang vào cẳng chân thằng Xoăn đang đè lên đôi chân Mỉm. Thằng Xoăn ôm chân, cà nhắc chạy trốn.
Lão Chiềng quay mặt vào bụi cây, quát con dâu, mặc quần áo vào rồi về nhà ngay. Mỉm nhũn người như con chi chi, cứ thế bật khóc nức nở, mắt đờ đẫn như kẻ bị cướp mất hồn. Lão Chiềng đã định bỏ đi nhưng không đành. Lão sợ bệnh con dâu lại tái phát, ngẫm nghĩ một lúc, lão phải quay lại nói giọng nhỏ nhẹ với Mỉm, mọi chuyện qua rồi, về nhà thôi, ngộ nhỡ thằng Ca nó về nhà không có ai thì sao? Mỉm chùi nước mắt, thôi khóc, gật đầu. Mỉm với cái áo ngoài mặc vào người. Chợt sau lưng hai bố con vang lên tiếng thằng Xoăn “Ới bà con ơi, con Mỉm với lão Chiềng ngủ với nhau đây này!”. Theo sau thằng Xoăn là lão Đồi, ông Phiêng, bà Huôn. Mấy người đó lắc đầu, bảo lão Chiềng lợi dụng con dâu điên dại để làm bậy, rồi thần suối, thần rừng sẽ trừng phạt lão. Lão Chiềng mặt cắt không còn hạt máu, giục Mỉm về nhà trước. Đợi Mỉm đi khuất lão lao đến bên thằng Xoăn, giơ gậy định vụt gẫy hẳn hai cái chân của thằng Xoăn thì lão Đồi và ông Phiêng xúm lại can ngăn, thằng Xoăn thừa cơ chạy biến.
Đồi Cỏ Xước lại một phen nổi gió vì chuyện bố chồng hủ hóa con dâu.
Cho đến khi lão Chiềng chết.
Đó là khoảng thời gian hơn tháng sau. Hôm đó tự dưng trời mưa lớn. Nước trên suối Mây cuồn cuộn chảy hơn thác dữ. Thằng cu Bem, em thằng Xoăn, đi lấy củi lội qua suối bị lũ đổ về cuốn trôi, lão Chiềng đang chăn dê cạnh đó, lao xuống cứu, cu Bem được lão đẩy vào gần bờ bám vào một tảng đá lớn mà đu người lên, nhưng lão Chiềng thì đã thấm mệt, không may bị một con nước hung dữ đẩy đi mãi. Ba hôm sau, lũ rút, người ta đi tìm, vớt được xác lão bị cuốn vào một hốc đá lớn bên khe suối. Lúc tắm rửa thay quần áo cho người chết, ông Phiêng, lão Đồi mới phát hiện thấy cái đàn ông của lão Chiềng không còn, thay vào đó là những vết sẹo chằng chịt.
*
Ngày trước, lúc còn trẻ, vợ lão Chiềng đẹp nhất vùng Tằm, sinh thằng Ca xong, da dẻ trắng hồng trứng gà bóc, mắt long lanh, tóc dài mướt, càng mê hồn hơn. Một thằng Tây mũi khoằm trên bốt hay la cà xuống Tằm đã nhìn thấy vợ Chiềng nên sinh lòng ham muốn chiếm đoạt. Nó đã đợi lúc vợ Chiềng đi giặt chiếu dưới sông mà đón đường chặn lại toan làm bậy. Không ngờ có người cùng làng nhìn thấy chạy ngay ra đồng cấp báo cho Chiềng. Chiềng cầm cái đòn gánh chạy xộc lên đúng lúc thằng Tây đã lôi được vợ mình xuống vạt cỏ sau bụi tre để vật lộn. Chiềng lao tới phang luôn đòn gánh vào lưng thằng Tây. Nó rời vợ Chiềng ra, nhưng kịp rút súng bắn một phát đạn vào chỗ bụng dưới Chiềng, vợ Chiềng lao ra che cho chồng, thằng Tây mũi khoằm bắn phát thứ hai. Vợ Chiềng ngã nhào. Chiềng nhìn vợ đổ xuống cỏ, rú lên như con thú, dùng đòn gánh nhằm gáy thằng Tây mà phang liên tiếp. Thằng Tây chết tươi. Chiềng cũng ngất đi vì mất máu. Người làng đổ ra, đưa hai vợ chồng về, tìm một ông lang đến cứu chữa cho Chiềng, họ giúp Chiềng chôn cất cho vợ xong, lại giục Chiềng chạy trốn kẻo bọn Tây sẽ xuống trả thù.
Hai người anh họ đã khiêng võng bố con Chiềng đi ngay trong đêm. Vừa đi vừa nghỉ, hai đêm một ngày thì tới đồi Cỏ Xước. Bố con Chiềng ở với ông chú họ không vợ không con, lên đây cũng đã lâu. Sau ông chú mất, để lại đất đai cho Chiềng. Vợ chết, lão Chiềng bị trúng đạn phải cắt cả cụm con giống, không ai ở đồi Xước biết điều này, nên đã tin ngay lời thằng Xoăn mà nghĩ xấu cho lão với con dâu.
Lão Đồi nhìn lão Chiềng đang nằm bó trên giường, lại nhìn ông Phiêng, thừ người ra. Lão châm ba cây hương chắp tay vái, xin hồn ma lão Chiềng linh thiêng, tha tội cho lão và thằng Xoăn.
Sau đám ma bố chồng, bệnh của Mỉm càng trầm trọng hơn, lúc khôn lúc dại. Gặp ai cũng bảo anh Ca sắp về rồi, anh ấy phải về thắp hương cho bố chứ, Mỉm nằm mơ thấy anh ấy về đấy. Dân đồi Cỏ Xước chẳng ai tin Ca còn sống trở về, đều lắc đầu cám cảnh.
Không ngờ, Ca về thật. Ca về vào ban đêm, đúng đêm bốn chín ngày lão Chiềng. Mỉm mất ngủ đang ngồi nhìn tuần hương cháy trên bàn thờ, bỗng nghe có tiếng gõ cửa. Mỉm sợ hãi. Tiếng thì thào “Mỉm ơi, anh, Ca đây!”. Mỉm run run mở chốt. Dưới ánh trăng mờ ảo, Ca hiện ra. Thân hình rắn đanh, khuôn mặt quắc thước, quần áo dính bụi đường. Mỉm lao đến ôm chồng, vỡ òa nước mắt. Ca thắp hương vái cha, bát hương bỗng bốc cháy đùng đùng rồi tắt.
Đêm ấy mới thật là đêm. Chiếc giường tưởng như đóng băng từ lâu nay lại cựa mình kêu cót két. Mỉm trôi bồng bềnh…
Ánh ban mai chiếu vào đầu giường, Mỉm giật mình tỉnh giấc. Chỗ Ca nằm chỉ còn là một khoảng trống, vương mùi mồ hôi đàn ông, chiếc áo Ca mặc ngày nào vắt ngang bụng Mỉm, Ca đã lên đường mà Mỉm không hề hay biết. Nước mắt Mỉm lã chã rơi, nhưng Mỉm thấy lòng rạo rực, như có một luồng nhựa căng trào đang chảy trong huyết mạch.
Tháng sau, Mỉm tắt kinh, trong người đã khang khác. Từ lúc tắt kinh, Mỉm không giặt vải màn nữa thì quanh bờ ao nhà Mỉm bỗng mọc lên những đám cỏ năm lá, nở hoa li ti tim tím. Mỉm rứt hoa lên miệng nhấm nháp, thấy vị chua chua, chan chát, bùi bùi, đâm thèm, ngày nào cũng hái một nắm nhai tí tách như cắn chắt suốt.
Khi bụng Mỉm bắt đầu lùm lùm thì mọi người đồn ầm lên, Mỉm chửa hoang. Mỉm khoe, con anh Ca đấy, đêm ấy anh Ca về cho Mỉm đứa con này. Mỉm khúc khích cười suốt, ăn khỏe, ngủ khỏe, không lên cơn co giật như trước nữa. Chẳng ai tin cái thai là của Ca. Mỉm mặc kệ. Bụng Mỉm ngày một to.
Nhưng có điều lạ, qua chín tháng mười ngày, bụng vẫn cao vót, không chịu hạ xuống. Hỏi thì bà Huôn bảo, con so, lên tháng là chuyện thường, có người chửa trâu tới mười hai tháng đấy.
Tới tháng mười cũng không thấy trở dạ, bụng lại có vẻ đang teo đi, người bậm bịch khó chịu, đầu bốc hỏa. Bà Huôn xui sang tìm bà lang Luynh.
Mỉm gửi dê cho ông Phiêng trông hộ, khăn gói sang quả đồi nhà bà lang Luynh vừa làm nghề thuốc vừa đỡ đẻ. Bà Luynh cầm tay bắt mạch, xem bụng, lúc sau lắc đầu. Mỉm lo lắng khóc nức lên. Bà Luynh an ủi, đừng khóc, để ta tính xem sao. Lại dờ bụng, bắt mạch hồi lâu. Mỉm rút mấy bông hoa ra nhâm nhi. Bà đỡ nhìn nắm hoa dại, khẽ thốt lên, hoa Lạc Thảo đây mà, hoa này thường mọc trong tận thung sâu hay trên núi cao, con nghén thèm ăn thứ hoa này à? Mỉm gật đầu, kể, từ khi có thai, thì thứ hoa này tự dưng mọc đầy bờ ao.
Bà Luynh ngẩn người một lúc, bảo Mỉm cứ nằm nghỉ, đợi bà sắc thuốc. Tiếng sau, bà bê ra một bát thuốc, giục Mỉm uống. Mỉm uống thuốc. Uống xong thì thấy tức bụng và đau dữ dội. Sau cơn đau, Mỉm lả đi không biết gì nữa.
Chiều hôm sau Mỉm mới tỉnh dậy, bụng vẫn còn đau âm ỉ, cửa mình máu đang rỉ ra. Bà Luynh mở cửa, bế một đứa bé đặt vào tay Mỉm: “Con gái con đấy! Đặt tên cho nó là Lạc Thảo nhé!”. Mỉm ôm con vào lòng, nước mắt lưng tròng.
Trước khi nhờ người võng mẹ con Mỉm về đồi Xước, bà Luynh còn cắt cho Mỉm chục chén thuốc bảo, chịu khó sắc thuốc này uống, đào rễ cỏ xước sao lên làm thang, nấu cháo sú giò, đu đủ xanh ăn cho sữa mau về. Lúc đầu không có sữa cũng cứ cho con ngậm vú bú để kích thích ra sữa, không được nản.
Mỉm kiên trì làm theo, nửa tháng sau thì sữa về thật, lúc đầu chỉ vài giọt, sau sữa về nhiều dần, Mỉm không còn phải chắt nước cơm, hay vắt sữa con dê mẹ đun lên cho con bú nữa.
*
Bế con bé trên tay, Ca thấy cổ họng mình đắng ngắt, nhớ lại lúc thằng Xoăn gặp anh ở dưới chân đồi đã nói mỉa, về nhanh đi vợ con đang chờ mỏi mắt đó, anh cứ tưởng nó tiện mồm trêu… Ai ngờ, ở nhà Mỉm tưởng anh hi sinh đã vội có con với người khác. Còn anh, trong chiến trường, anh đã suýt chết mấy lần vì vết thương quá nặng, nhưng chính tình yêu của Mỉm đã tiếp cho anh nghị lực để chống chọi lại với thương tích để có thể trở về ngày hôm nay.
Ca cố giữ bình tĩnh suốt cả ngày tới tối, đợi mọi người tới thăm chơi về hết, bé Lạc Thảo cũng đã ngủ ngon, mới dằn lòng hỏi vợ:
- Lạc Thảo là con ai ? Em nói thật đi!
Mỉm bất ngờ, giờ thì Mỉm hiểu vì sao từ lúc gặp con, Ca bỗng lạnh lùng hẳn.
Mỉm òa khóc.
- Nó là con anh chứ còn con ai?
- Con tôi? Cô dám lừa dối cả tôi?
Mỉm kể lại câu chuyện anh được báo tin đã hi sinh, nhưng Mỉm không tin.
- Đúng hôm bốn chín ngày bố, đêm ấy anh tranh thủ về thăm em còn gì? Anh đã để lại một hạt giống nảy mầm trong em, là Lạc Thảo đó.
- Từ lúc đi, tôi có về được lần nào đâu? Đúng là trận ấy tôi bị thương nặng, đơn vị tưởng đã chết không tìm thấy xác, không hề hay biết tôi được một vị bác sĩ tìm thấy đưa ngay ra bệnh viện tuyến ngoài chạy chữa. Giờ tôi mới về đây mà cô bảo nó là con tôi sao ?
- Sao lại như thế? Anh đã về thăm em mà!
- Đừng quanh co. Ai cũng nghĩ vì tôi nên cô hóa ra điên dại, ngờ đâu cô đóng kịch giỏi lắm. Cô đã ngủ với thằng nào? Đồ lẳng lơ!
Mỉm choáng váng, quay cuồng như vừa bị một tảng đá đập thẳng vào đầu. Mỉm không hiểu chuyện gì đã xảy ra. Ca dùng những lời cay độc hơn, dẩy vợ ra khỏi giường. Mỉm ngồi ở bậu cửa khóc suốt đêm. Ca cứ ngồi bó gối, mắt thao láo nhìn lên bàn thờ cha.
Gà gáy, Mỉm vùng lên, chạy ra suối Mây định nhảy xuống suối cho nước cuốn đi. Không ngờ, bà lang Luynh vừa đi hái lá thuốc sớm ven suối, thấy Mỉm đầu tóc rũ rượi, chạy lao đầu xuống suối, đã kéo giữ lại hỏi có chuyện gì mà định chết, để con cho ai nuôi?
Mỉm ôm lấy bà lang, chỉ còn biết khóc.
Bà Luynh dìu Mỉm về nhà.
Hai người vừa bước chân vào nhà thì nhìn thấy Ca đang cố dỗ dành cho bé Lạc Thảo nín khóc. Vừa nhìn thấy mẹ, bé đã lao đến, Mỉm ôm con vào lòng, lại khóc, nước mắt nhiều hơn mưa.
- Cho tôi xin phép thắp nén nhang cho ông cụ trước.
Bà Luynh thắp ba nén nhanh lên ban thờ.
Anh biết không, cuộc đời có nhiều điều kì diệu xảy ra chẳng ai có thể ngờ được.
Vợ anh hơn mười tháng không sinh nở mới đến nhà ta, ta bắt mạch xem bụng, lúc ấy mới biết bệnh vợ anh. Chính cái tin anh hi sinh làm cho nó đau đớn mà sinh điên điên dại dại, đâm mắc bệnh hoang tưởng nghĩ là anh về, nghĩ là mình có thai. Hành kinh không thể ra cứ ứ trong bụng làm cái bụng to dần lên, cũng tưởng tượng ra cái thai quẫy đạp trong bụng như người mẹ mang thai thật. Bệnh này ta đã gặp một ca trên bản Pó. Khi nghĩ có thai, con Mỉm vui vẻ hẳn, ăn khỏe, ngủ khỏe, át cả bệnh tật đi... Mười tháng không sinh, bụng có triệu chứng teo đi mới tìm đến nhà ta. Ta đã cho uống thuốc để xổ ra huyết tụ huyết hư.
Vô tình đêm đó, có người con gái chửa hoang tới nhờ ta đỡ đẻ, xong bỏ con lại mà trốn đi. Ta bế con bé trong tay, thầm nghĩ, có phải ý Trời đã định, muốn qua ta gửi món quà này xuống cho cô ấy chăng? Nên lúc vợ anh tỉnh dậy, ta đã trao đứa bé đó cho vợ anh bảo là con gái cô ấy, chính là bé Lạc Thảo đó.
N.T.H