Chớm đến khu vườn của cụ Tảo, Chiến định chẳng đánh động gì, mà cứ xộc luôn vào nhà cho ông cậu ruột ngạc nhiên cái chơi. Nhưng mới vào đến cổng, Chiến đã thấy một người đàn bà ngồi sàng sảy bên thềm: “Ai thế nhỉ?” anh tự nhủ, “Chẳng lẽ Minh Hà biết mình hôm nay về đây, nên đến đón?”. Đúng lúc đó thì người đàn bà nghểnh cổ ra:
- Ồ nhà đã về! Cậu ơi! Nhà cháu về rồi!
Chị lật đật chạy đến đỡ chiếc ba lô cóc bạc phếch trên vai Chiến. Chị ríu rít hỏi hết câu nọ sang câu kia mà chẳng cần nghe anh trả lời. Chị xắng xở lại giếng múc nước đổ đầy xô, đầy chậu, giục anh rửa ráy, thay quần áo. Chiến rửa ráy xong, thì một mâm cơm tươm tất được chuẩn bị tự bao giờ đã dọn ra. Vào bữa, Minh Hà không ăn uống bao nhiêu. Chị cười nói tự nhiên như chẳng có một việc gì quan trọng xảy ra, và lấy việc tiếp thức ăn cho Chiến, cho cụ Tảo làm vui. Nhưng chỉ lát sau, khi cơm nước xong xuôi, và khi ông cậu tế nhị đã lẳng lặng đi ra ngoài vườn, để chỉ còn lại hai vợ chồng bên nhau, thì cuộc trò chuyện chuyển qua một hướng khác.
- Giá chúng mình gặp nhau giữa đường, thì lúc nãy, nhà không nhận ra em đâu đấy nhỉ? Minh Hà hỏi.
Chiến cười buồn. Đúng, Minh Hà thay đổi nhiều thật. Từ một cô gái mặt hoa da phấn, đẹp nổi tiếng một vùng thuở ấy, mà nay chỉ là một phụ nữ bình thường, dễ lẫn vào trăm nghìn người đàn bà khác của xứ đồng chua nước mặn. Duy chỉ có cặp mắt to tròn rực sáng với cái nhìn chan chứa yêu thương và giọng nói ngân nga như hát là không đổi khác.
- Nhà tệ lắm, lần trước về quê, chưa kịp ra mộ cắm cho mẹ que hương, đã đùng đùng ra đi như sợ ai bắt lại không bằng ấy - Chẳng đợi nghe chồng trả lời, Minh Hà hích khẽ vào vai Chiến:
- Này, thế lá đơn xin ly hôn với em, nhà đã viết chưa? Chưa hả? Nhà vẫn như xưa, với người khác thì thúc như trống trận, còn bản thân thì… cứ nhởn nha kiểu “xem hoa quỳnh nở”.
Chị móc túi áo, lấy ra tờ giấy gấp tư, đặt vào tay chồng:
- Biết nhà hay quên, em viết sẵn một tờ. Nhà đọc thử coi, nếu thấy được, thì ký quách cho xong… Ồ, sao mà cứ nhìn em trừng trừng thế? Biết rồi, thấy em có vẻ vội vàng quá chứ gì? Chẳng là… mẹ con em sắp vào hẳn trong Tây Nguyên. Các thứ giấy tờ cần thiết, em đã xin đủ. Mẹ con em chiều mai vào thị xã để sáng mốt kịp mua vé tàu Thống Nhất đi Đà Nẵng. Do vậy mà ba hôm nay, chiều nào em cũng qua đây hóng xem nhà đã về chưa. Chẳng phải trong lá thư nhà gửi gần đây có dặn em: Độ mồng bảy đến mồng mười tháng tám nhà sẽ có mặt ở quê là gì. Nhà thông cảm cho em. Sỡ dĩ em vội vội vàng vàng vậy là vì phải vào trong ấy trước mười lăm tháng tám để nhập học cho thằng cu Thắng.
Chiến vẫn nhìn Minh Hà với đôi mắt trợn trừng:
- Thế lỡ tôi hôm nay vẫn chưa về thì sao?
- Thì em vẫn đi. Và em sẽ gửi lại cho nhà lá đơn này kèm theo vài tờ giấy có tên em ký sẵn, để lúc về, nhà muốn viết gì thì viết. Viết xong, nhà gửi nó lên tòa án huyện. Bao giờ có giấy gọi, nhà ra hầu tòa một mình. Thời buổi này, chuyện ly hôn tòa xử dễ ợt, có gì rắc rối đâu mà lo… Ồ chết, suýt nữa em quên mất!
Minh Hà lại lục túi áo, lôi ra một chùm chìa khóa:
- Nghe em dặn đây này. Chiếc to nhất là của ổ khóa nhà ngoài. Chiếc vừa là của ổ khóa buồng, chiếc bé nhất là của ổ khóa tủ. Bắt đầu từ hôm nay nhà nên về bên mình mà ở. Em có dự trữ sẵn cho nhà một số gạo, đỗ, lạc, vừng… ăn cũng được vài tháng. Các thứ thức ăn vật dụng để đâu, em ghi rõ trong cuốn sổ bìa đỏ đặt trong tủ. Ngày kỵ giỗ ông bà nội, ba, mẹ, chú tư, cô út, em cũng ghi rõ trong đó cả. Sau này về hẳn, nhà nhớ hương khói cho họ kẻo tội nhé. Này cầm lấy…
Chiến giơ tay ra một cách vô thức, rồi rụt ngay lại. Trên khuôn mặt vuông vức của anh chợt xuất hiện những mảng tím tái đến khó coi:
- Minh Hà này… Tôi nghĩ… chúng mình có thể li… li hôn, nhưng mẹ con em vẫn… vẫn ở lại ngôi nhà ấy… cũng được…
- Ồ không, không! - Minh Hà lắc đầu ngoày ngoạy - Sao nhà nói thế? Đó không chỉ là nơi ở, mà còn là chốn phụng thờ tổ tiên. Nếu nhà hy sinh thực rồi thì thôi, chứ trời còn bỏ sót, thì phải quay về đó để gánh vác phận sự thiêng liêng của người con trai duy nhất còn lại của dòng họ Phan Cự chứ.
- Trời ơi! Hóa ra nếu tôi chết thật thì em chỉ mất một mình người chồng, nhưng tôi lại lù lù quay về, thì em chẳng những vẫn mất chồng, mà mất luôn cả bố mẹ, em út họ hàng nhà chồng, mất tất!
- Chém mồm chém miệng, nhà đừng nói thế, đừng nói thế! Giá nhà biết được em sung sướng đến mức nào khi nghe tin nhà còn sống, mặc dù em cũng lường trước được cuộc li hôn của hai ta là không tránh khỏi. Em mừng là mừng cho họ Phan Cự nhà ta không phải tuyệt tự. Em mừng là mừng cho mẹ. Chao ôi! Nếu người chết mà có linh hồn thật, thì dưới suối vàng, giờ phút này mẹ vui biết bao nhiêu. Nhà sắp xuất ngũ rồi phải không? - Minh Hà bất chợt lái câu chuyện qua hướng khác, không một chút chần chừ, chẳng mảy may rào đón - Về đi thôi! Về quê mà cưới vợ ngay đi để kiếm một đứa chống gậy. Này, em đã ngắm sẵn cho mấy đám rồi đó, toàn là “xịn” cả nhé.
- Trời ơi! Tôi thực tình không hiểu sao lúc này em còn đùa cợt được?
- Thế nhà muốn em khóc à? Em đã khóc đến khô kiệt nước mắt rồi. Từ giờ đến chết, em chỉ cười thôi.
Và Minh Hà đã cười thật - Vẫn điệu cười trong trẻo ngây thơ mà với một khoảng cách thời gian dài dằng dặc không đổi thay đi được ấy, đã đi vào lòng Chiến, làm thức dậy nhiều kỷ niệm ngân rung…
Chiến với Minh Hà là người cùng xóm. Hồi còn học ở trường làng, mỗi dịp hè, hầu như trưa nào Chiến cũng trốn bố lẻn vào lùm cây có miếu thờ Thành Hoàng phía đầu làng, để bắt loại chim sáo chưa kịp ra ràng, về nuôi. Nuôi chán, Chiến đem cho đám bạn bè lối xóm. Tất nhiên Minh Hà, cô bé kém Chiến hai tuổi, có hai bím tóc đuôi chuột, có cặp má lúm đồng tiền và đặc biệt, có giọng nói ngọt như mía lùi ấy, bao giờ cũng được chọn những con đẹp nhất.
Chẳng những thế, Chiến còn giúp Minh Hà bắt châu chấu, cào cào về cho chim ăn; giúp Minh Hà dạy chim tập nói. Chẳng may có con sáo nào lăn đùng ra chết, thì cả Hà và Chiến chôn cất chu đáo và buồn rũ đi mất mấy ngày liền. Thấy đôi trẻ chơi thân với nhau, bà mẹ Minh Hà có lần buột miệng: “Bọn bây sau này lớn lên dễ thành vợ chồng lắm đó”. Không ngờ lời nói nửa đùa nửa thật ấy đã thành lời tiên tri. Sau này lớn lên họ thành vợ chồng thật. Nhưng cặp uyên ương này chỉ sống với nhau trên dưới chục ngày, thì Chiến lên đường ra trận. Trong cái buổi chia tay vào một ngày đầu thu tại bến xe thị trấn đáng ghi nhớ hôm đó, Minh Hà và Chiến có ngờ đâu, phải hai chục năm sau họ mới gặp lại nhau và gặp nhau trong hoàn cảnh Chiến phải gánh chịu những nỗi đau khôn tả. Đó là, trên ba chục bà con trong dòng họ Phan Cự của Chiến, giặc Mỹ đã cướp đi cho đến người cuối cùng. Đó là, do một tờ giấy báo tử nhầm anh đã hy sinh, mà Minh Hà, mặc dù không nỡ bỏ mặc mẹ chồng sống bơ vơ không nơi nương tựa để đi bước nữa, nhưng hết tang mãn chế chồng xong, cô đã sinh một đứa con ngoài giá thú.
Lần về phép ấy, Chiến chỉ ở quê một đêm, và cũng chỉ nằm lì ở nhà cụ Tảo mà khóc cho cạn khô nước mắt. Hôm sau, Chiến đùng đùng ra đi như một kẻ chạy trốn chỉ với một hy vọng: Rồi đây thời gian nơi đất khách quê người sẽ giúp mình lãng quên những nỗi đau cắt ruột đó.
Nhưng Chiến đã nhầm, thời gian chẳng những không giúp anh quên được chuyện gì, mà từ bấy đến giờ, hầu như đêm nào Chiến cũng chiêm bao thấy bóng dáng Minh Hà lẩn khuất đâu đó trong căn phòng rộng rinh của anh, nhưng tỉnh dậy, anh lại buồn đến nhức xương trong cảnh chăn đơn gối chiếc.
- Hay quay về đoàn tụ với Minh Hà? Suy cho cùng, cô ta chẳng có lỗi với mình trong việc có con riêng ấy?
- Không đời nào, mình là một thằng đàn ông có chữ nghĩa, chẳng đui què mẻ sứt, tội gì trở lại sum họp với người vợ như thế để làm bố dượng của một đứa con hoang!
Suốt hàng mấy tháng trời, hai luồng ý nghĩ thuận nghịch ấy đã làm tình làm tội đầu óc Chiến. Dần dần anh nghiệm ra rằng, những lúc anh thiên vào cách giải quyết thứ nhất, là những lúc “xuất phát từ tình cảm đơn thuần của trái tim mềm yếu”, còn những lúc anh thiên về cách nghĩ thứ hai, là biết “vận dụng đầu óc thông minh của một người từng trải để tính toán công việc trọng đại”. Cuối cùng cái phần lí trí sắc lạnh “của đầu óc thông minh” đã chiến thắng hoàn toàn phần “tình cảm đơn thuần của trái tim mềm yếu”, Chiến viết ngay cho Minh Hà một lá thư nhằm thuyết phục cô đồng ý cho anh li hôn. Chỉ mười hôm sau, Chiến nhận được thư trả lời của vợ với mấy lời ngắn gọn: “Nhà thu xếp về ngay, càng nhanh càng tốt để giải quyết công việc gia đình”.
Chiến đã ước sao được vậy. Chẳng những chỉ nội dung của lá thư trả lời kia, mà ngay cuộc trao đổi tay đôi giữa Chiến và Minh Hà vừa đây thì rõ ràng, Minh Hà đã tạo cho Chiến cơ hội hết sức thuận tiện để anh chia tay với cô một cách êm thấm. Nhưng tâm lý con người quả rất phức tạp. Chính cái lúc tưởng đâu mình thành công mỹ mãn ấy, Chiến lại thấy trong lòng có cái gì đó sụp đổ tan tành không sao dừng lại được…
- Nhà này, hình như chúng ta chẳng còn gì để nói, cho em xuôi thị trấn kẻo lỡ chuyến đò chiều nhé.
Giọng nói nhỏ nhẹ của Minh Hà, nhưng đến với Chiến, lại vang to như sét đánh ngang tai.
- Sao? Chiến quay phắt như con lật đật, cười mếu máo - Minh Hà định đi luôn bây giờ à? Ít ra… em… em cũng chỉ cho tôi biết phần mộ của ông, bà, cha mẹ, em út tôi nằm chỗ nào ngoài đồng đã chứ.
- Ừ nhỉ! Trời ơi! Tại sao em không nghĩ ra điều này! Nhưng mà em chỉ biết mấy ngôi mộ của bố mẹ, của chú Tư với cô Út. Còn những ngôi khác thì chỉ… chỉ có… thằng cu Thắng, con em biết mà thôi.
- Thằng cu Thắng biết hết?
- Vâng - Minh Hà vừa nói vừa cắn vào mu bàn tay - Nhà không biết chứ, hồi còn sống, mẹ quý cu Thắng lắm, “nâng như nâng trứng, hứng như hứng hoa”, một điều “cháu đích tôn bà”, hai điều “cháu đích tôn bà”. Đến lúc thằng bé lên năm, lên sáu, mỗi tháng hai lần, rằm và mồng một, mẹ vẫn dẫn cháu ra đồng thắp hương lên các phần mộ.
- Nếu vậy thì Minh Hà cho cu Thắng về giúp tôi…
- Ồ không, xin nhà thông cảm cho em - Minh Hà nuốt khan nước bọt, giọng trở nên hấp tấp. Sở dĩ em… quyết bỏ làng ra đi chính là… để cho con em khỏi nhìn thấy nhà đó thôi. Chẳng là… từ lâu… cu Thắng vẫn nghĩ cha nó là liệt sĩ Phan Cự Chiến, ông nội nó là thầy đồ Phan Cự Đệ, cụ cố nó là quan nghè Phan Cự Hoàn. Nó rất tự hào về dòng họ Phan Cự của mình. Bây giờ đùng một cái, ông Phan Cự Chiến trở về và sẽ li dị với mẹ nó vì nó là con hoang! Sinh nó ra, em biết, cu Thắng sẽ không chịu nổi khi biết rõ chuyện này đâu! Không chịu nổi đâu!.
Minh Hà lại nuốt khan nước bọt, giọng chùng hẳn xuống:
- Vì vậy… khi biết chắc, chúng mình không thể nào đoàn tụ được, em vì con mà quyết định phải đi thật xa, và sẽ mãi mãi không trở về, để cu Thắng vẫn đinh ninh mình là giọt máu của dòng họ Phan Cự. Nhân danh tình cũ nghĩa xưa, em xin nhà, hãy cho cu Thắng được mãi mãi ghi vào lý lịch của nó như trước: Bố nó vẫn là liệt sỹ Phan Cự Chiến, hy sinh năm 1971 tại chiến trường Tây Nguyên như trong cái tờ giấy báo tử nhầm mà em với mẹ nhận được cách đây mười mấy năm.
Chiến chợt thấy bàng hoàng như bị say nóng, muốn nói lắm, nhưng cứ như bị nuốt mất lưỡi, không sao cất được thành lời.
- À em vừa nghĩ ra cái mẹo vặt thế này - Minh Hà bỗng cất cao giọng, sắc mặt tươi hẳn ra - Em sẽ nói với cu Thắng là nó có một ông bác họ tên là… từ Sài Gòn mới về thăm quê, muốn thắp hương lên mộ cho ông bà, nên cần nó quay về chỉ dẫn. Nhưng nhà phải đóng kịch cho giỏi kẻo lộ, phải nói giọng Nam Bộ đặc sệt, phải ứng xử khôn khéo những câu hỏi bất ngờ của nó. Ngoài ra, nhà nên chuẩn bị sẵn một bó thẻ tre, viết sẵn tên họ từng người đã mất, để cu Thắng chỉ đến đâu, nhà cắm ngay đến đó cho khỏi quên. Nhớ là cắm xong thẻ, nhà phải giục cháu xuôi về thị trấn ngay để mẹ con em còn phải đi vào thị xã kẻo nhỡ… Thôi, thế là xong việc rồi nhé. Em đi đây. Chúc nhà ở lại mạnh khỏe và tha thứ cho em những gì đã ăn ở không phải với nhà.
Nói rồi, Minh Hà chắp tay vái Chiến hai vái trong lúc Chiến cứ đứng ngây ra như bất chợt hóa đá…
*
Dựng bó tre vào cây chuối bên lề đường, Chiến rút mùi xoa lau mặt, nhìn ra khu đồng mồ. Hồi Chiến còn bé, đây là cái gò hoang với vô vàn ngôi mộ hình bát úp nằm rải rác bên những cây dứa dại. Nhưng nay, mồ mả hầu hết đều đã được quy tập theo từng ô dành riêng theo từng chi họ. Nhìn vào, đất rộng mênh mông với những tường chắn, bệ thờ đủ mọi sắc màu xanh, vàng, trắng, đỏ như nhìn vào cả một vườn hoa xuân ấy, Chiến không khỏi ngậm ngùi khi nghĩ đến mồ mả ông bà cha mẹ mình đang lẩn khuất đâu đó giữa cái gò hoang cho trâu bò dẫm đạp.
Có chú bé ăn mặc sạch sẽ, trạc mười bốn, mười lăm tuổi như vừa trên trời mới rơi xuống, đến đứng sau lưng Chiến.
- Có phải đây là bác Phan Cự Ngân từ Sài Gòn mới ra hôm qua không ạ? - Chú bé rụt rè hỏi. Và chỉ cần Chiến ngoái đầu lại gật đầu một cái, là lập tức, chú ta biến thành con trâu mộng lao vào ông bác, suýt nữa làm cả hai bác cháu lăn xuống lề đường.
- Cháu là cu Thắng, con liệt sỹ Phan Cự Chiến đây mà - Chú bé hãnh diện tiếp, trong khi vòng tay chú mỗi lúc một siết chặt ngang lưng ông “bác họ” - Theo mẹ cháu nói thì bác với bố cháu là bà con mới cách nhau bốn đời. Chao ôi! Hôm qua, nghe vậy cháu mừng rơn, muốn đến đây gặp bác ngay, nhưng đò không chèo… Bác tệ lắm nhé, hòa bình lâu lắm rồi mà đến nay mới chịu về thăm quê.
- Cháu trách bác vậy, sao nay cháu lại sắp bỏ quê ra đi?
- Đâu có, trong chuyến đi này mẹ con cháu đặt ra hai mục đích. Thứ nhất, chúng cháu phải tích cóp đủ một số tiền, để khi về có thể xây cho nhánh họ Phan Cự một cái lăng to đẹp như lăng họ Phan Nho, họ Lê Quốc, họ Trần Hữu kia kìa.
- Mẹ cháu bảo với cháu thế à?-Giọng Chiến lạc hẳn đi - Vậy còn mục đích thứ hai?
- Mục đích thứ hai quan trọng lắm, bác ơi. Theo mẹ cháu nói thì trong giấy báo tử của bố cháu có ghi: “Liệt sỹ Phan Cự Chiến hy sinh tại chiến trường Tây Nguyên”. Vì vậy vào đó cháu sẽ có điều kiện thuận lợi tìm mộ bố cháu. Tìm được, cháu sẽ rước bố về quê. Người ta có con, bố cháu cũng có con. Con người ta xây mồ xây mả cho cha mẹ nguy nga như cả một cung điện, thế chả nhẽ cháu lại cam chịu bỏ mặc bố cháu nằm mãi ở một bìa rừng nào đó mà đành lòng được sao?
- Hóa ra cháu là một đứa con hiếu thảo! - Chiến la lên và cảm thấy có một cái gì xáo động trong đáy sâu tâm hồn.
- Ồ không! Cháu chưa đáng được nhận lời khen đó đâu. Hồi còn sống bà cháu vẫn dạy: Đã làm con mà không biết đến công cha nghĩa mẹ thì chỉ là một loài cầm thú.
- Cháu! Chiến kéo cu Thắng vào lòng, đặt vô vàn chiếc hôn lên vầng trán vuông vức, lên cặp má phúng phính có đôi lúm đồng tiền như má con gái của nó, lên cặp mắt đen láy hiền hậu của nó - Tâm hồn cháu cũng trong sáng như khuôn mặt xinh đẹp của cháu vậy. Trời ơi! Có một đứa con tuyệt vời thế này thì sao bố cháu lại chết được nhỉ?
- Bác nói sao? Cu Thắng nhìn chằm chằm vào mặt Chiến. Ồ sao bác giống bố cháu thế nhỉ?
Chiến giật bắn người:
- Cháu thấy bố cháu bao giờ mà biết giống?
- À, cháu chỉ căn cứ vào tấm hình bố mẹ cháu chụp chung hồi họ mới cưới nhau mà nói thôi. Sau này, mẹ cháu thuê họa sĩ theo đó vẽ riêng ra cho bố cháu một bức chân dung to bằng này này, rồi lồng vào khung khảm xà cừ, đặt lên bàn thờ. Nhưng bây giờ vào Tây Nguyên, mẹ con chúng cháu phải rước bố đi theo. Chao ôi! Bác với bố cháu giống nhất ở cặp mắt xếch.
- Chỉ giống mỗi cặp mắt thôi à?
- Ngoài ra còn cái miệng rộng, cái mũi hếch hếch, đôi tai to quá cỡ… Ồ, chết thôi! Nhìn kỹ, cháu càng thấy bác giống bố cháu. Mỗi tội bố cháu thì trẻ, bác thì già - Cu Thắng ngước nhìn xa xôi, một lát, giọng chùng hẳn xuống - Bố cháu đi bộ đội từ năm nảo năm nào cơ, nhưng hy sinh năm một chín bảy mốt. Trước lúc hy sinh một năm, bố cháu được về nghỉ phép trong một lần ra Bắc an dưỡng, thế mới có cháu được chứ. Đó là nhờ có mẹ cháu, bà nội cháu, với bà con chòm xóm nói lại với cháu, chứ cháu biết đâu chuyện hí hí…
Cu Thắng cười hồn nhiên, âu yếm cắn vào vai ông “Bác họ”, rồi giật mình:
- Thôi chết! Chúng ta đi thăm mộ nhanh lên để cháu còn xuôi về thị trấn trước mười hai giờ trưa kẻo mẹ cháu mắng.
- Không can gì đâu. Bố… à, bác sẽ mượn xe “tháp tùng” cháu xuống thị trấn thì trễ sao được?
Tuy vậy, Chiến cũng đứng dậy, bê bó thẻ trước đặt lên vai, ra hiệu cho cu Thắng đi trước dẫn đường…
*
Sự xuất hiện đột ngột của Chiến ở bến xe thị trấn trưa hôm đó làm Minh Hà luống cuống như gà mắc tóc. Chị giả vờ kêu khát nước để sai cu Thắng “ra chợ mua cho mẹ hai quả bưởi Phúc Trạch chính hiệu”. Đợi con trai đi khuất, chị vẫy Chiến ra chỗ vắng, nhìn anh với cái nhìn thủ phận, nom rất tội:
- Chắc vì nội dung lá đơn em trao nhà hôm qua, còn điều gì chưa vừa ý, phải không?
- Lá đơn em viết chuẩn quá còn gì - Chiến trả lời khô khốc, móc túi lấy ra một tờ giấy đã bị vò nhàu - Có phải nó đây không?
- Ờ nhà chưa ký à?
- Ký này! Ký này! Ký này! Lá đơn lập tức được xé thành hai, thành bốn… thành mười sáu, và tung ra trước gió như một đàn bướm trắng. Sắc mặt Chiến đỏ gay gắt:
- Tôi ký rồi đấy! Cô nhặt lại mà gửi cho tòa án!
- Em đã bảo, nếu anh không tán thành nội dung lá đơn này, thì cứ viết cái khác, ở những tờ giấy em đã ký sẵn cơ mà.
Chiến bất giác cười vang, cặp mắt sắc long lên dữ tợn, làm Minh Hà hốt hoảng:
- Vậy em phải làm gì bây giờ?
- Quay về! - Chiến gầm lên - Quay về, thế thôi!
- Trời ơi! Lại có lưỡi tầm sét nào của số mệnh sắp giáng xuống đầu tôi nữa thế này?
- Quay về, và chẳng có lưỡi tầm sét nào nữa đâu - Chiến xót xa đến cùng cực, hạ thấp giọng - Minh Hà này, sỡ dĩ tôi tức tốc lao ngay xuống đây lúc này là vì không muốn mất em một lần nữa. Chúng ta đã mất nhau hai mươi năm trời đằng đẵng, như thế chẳng lâu quá rồi sao? Hơn nữa, xin lỗi em, điều này mới là chủ yếu: Tôi quyết không để mất thằng cu Thắng, đứa con hiếu thảo của tôi.
- Lẽ nào - Minh Hà ngớ ra một lúc lâu - Chỉ mới gặp nó chừng ấy phút mà nhà… thay đổi bao nhiêu dự định…?
- Chừng ấy phút cũng đủ thành một sợi dây tình cảm bền chặt nối tôi lại với thằng cu Thắng mà không thể có một thứ gươm dao nào cắt chia nổi! Không thể có!
- Nhà vẫn bướng bỉnh như xưa! Nhà ngồi xuống đây để em thưa lại điều này. Thế, thế - Minh Hà nắm bàn tay nóng như hòn than của Chiến đặt lên ngực mình, giọng chân thành tha thiết - Trước hết, xin nhà đừng nghĩ em có lòng này bụng nọ, cũng đừng nghĩ là em phách lối. Em rất biết nhà vốn nhân hậu, lúc này sẵn sàng đón mẹ con em về. Là người vợ đằng đẵng xa chồng hai chục năm trời, ai không mơ có ngày đoàn tụ? Ai không cảm thấy hạnh phúc khi thấy chồng trở về nguyên vẹn và sẵn sàng… Nhưng nhà ạ… Có hai điều em thấy áy náy. Thứ nhất, bây giờ thấy mẹ con em bỏ làng bỏ xóm ra đi, nhà động lòng trắc ẩn… Nhưng đó chỉ là suy nghĩ tức thời. Thế còn sau này? Sợ rằng mai có như rày cho chăng? Câu hỏi đó của nàng Kiều thuở trước, hóa ra lại phù hợp với tâm trạng của em bây giờ. Thứ nữa, mà đây mới là điều chủ yếu, cả dòng họ Phan Cự chúng ta đến nay chỉ còn lại một mình nhà, trong khi đó em đã qua thời sinh nở… Ồ, xin nhà bình tĩnh cho em thưa nốt. Trước đây em quá tin vào tờ giấy báo tử kia, nên đã không đủ kiên nhẫn chờ nhà cho đến ngày hôm nay. Đó là một tội lớn, thì giờ em đâu dám chỉ biết nghĩ về mình, để cho dòng họ Phan Cự bị tuyệt?
- Nói cái gì vậy, hả? Chiến nóng nảy ngắt lời Minh Hà - Thế thằng cu Thắng không phải người của dòng họ Phan Cự hay sao? Lâu nay nó tưởng cha nó là liệt sỹ, nhưng nay cha nó sống trở về, thì nó hạnh phúc lắm chứ? Về phần mình, nếu tôi lấy vợ khác, có đẻ ra một đàn con nhi nhúc, đã dễ gì có được một đứa bám nổi gót chân thằng cu Thắng. Nói tóm lại, thằng cu Thắng là con tôi. Nó phải trở về với tôi! Nếu em định đưa cu Thắng đi đâu, thì tôi sẽ kiện em ra tòa về tội “bắt cóc trẻ con”, và lúc đó cái gọi là “Lưỡi tầm sét của số mệnh” sẽ giáng lên đầu em về tội danh ấy đấy.
- Trời ơi! Bây giờ… Biết tính sao đây? Ôi mẹ ơi! Sao mẹ không gắng sống đến nay để nhìn con trai mẹ nguyên vẹn trở về và để dạy cho con dâu mẹ phải xử sự sao cho phải đạo, mẹ ơi là mẹ ơi!
Minh Hà khóc nức nở. Từ hôm qua đến giờ, đây là lần đầu tiên Chiến mới nhìn thấy những giọt nước mắt lăn tròn trên gò má vốn dĩ đỏ ửng như quả đào nay đã đen sạm của vợ, khiến anh tan nát cõi lòng…
Chợt nghe có tiếng thằng cu Thắng gọi “mẹ ơi”, Chiến quay ra giang rộng hai tay:
- Con trai của bố đây rồi, lại đây! Con trai của bố!
- Cái gì ạ? - Cu Thắng bất giác buông rơi hai quả bưởi trên tay xuống. Bác bảo sao?
Không bác cháu gì hết. Ta là bố Chiến của con đây. ấy chết, sao sắc mặt của con tái mét đi thế kia?
- Không! Không! Không! - Thằng cu Thắng vừa nói vừa giật lùi - Bố Chiến đã hy sinh ở chiến trường Tây Nguyên năm một chín bảy mốt rồi.
- Người ta báo tử nhầm, chứ bố Chiến còn sống về với con đây kia mà. Lúc nãy bố muốn thử xem con có nhận ra bố không đó thôi - Chiến đánh mắt qua Minh Hà - Ơ kìa! Mẹ nó phải nói câu gì với con đi chứ? Nhanh lên đi!
Minh Hà nhìn quanh như tìm người để cầu cứu, trong lúc đó thì cả thằng cu Thắng lẫn Chiến đều nhìn chị với ánh mắt khao khát, đợi chờ. Chị biết rằng, bây giờ mình đã bị đặt vào một chuyện đã rồi, và chỉ cần chị lắc đầu bảo “không phải”, thì chắc chắn đứa con trai chị sẽ ngất xỉu.
- Đúng là bố Chiến đã về rồi đó. Chị âu yếm bước đến hôn lên tóc con - Chẳng lẽ con không thấy bố giống như trong ảnh sao?
- Giống, giống lắm! Thằng cu Thắng ôm lưng mẹ, lấm lét nhìn Chiến, chỉ khác già hơn trong ảnh thôi. Mẹ… mẹ ơi! Chẳng lẽ con còn bố thật ư? Lạy trời đây không phải nằm mơ… Hơn một năm nay, nhiều đêm con mơ thấy bố về, nhưng tỉnh ra thì…
- Cám ơn những giấc mơ hiếu thảo đó của con - Chiến giằng cu Thắng ra khỏi Minh Hà - Chính nhờ lòng mong nhớ của con mà bố vượt qua bao phen vào sinh ra tử để có ngày hôm nay đó.
- Ôi bố! Bố thật đây rồi! Bố!
Cu Thắng nhảy vào lòng Chiến với tất cả sức mạnh của một đứa con tưởng cha mình đã vĩnh viễn mất đi, nay đột ngột quay trở về đoàn tụ. Và đúng vào lúc cu Thắng ngước nhìn lên, thì từ cặp mắt tưởng cạn khô dòng lệ của người dạn dày trong trận mạc kia, đã ứa ra hai giọt nước nóng hổi, rơi vào khuôn mặt rạng ngời hạnh phúc của cậu con trai.
Hoàng Bình Trọng