Em ngồi hàng giờ với sách. Trước mặt: một cuốn sách để mở. Xung quanh bàn: cũng la liệt sách. Những cuốn sách dày cộp của năm cuối cấp, nhìn mà phát sợ. Nhưng hình như em không để ý đến sách. Tâm trí em còn mải lang thang đâu đó, xa hơn, theo những cánh chuồn chuồn bay thấp, bay cao; theo tảng mây trắng xốp đang bồng bềnh ngoài kia; hay theo những sợi nắng vàng đang nhảy nhót, reo vui, liến thoắng rủ nhau ùa qua khung cửa sổ. Ngày mai là sinh nhật. Ngày mai, em sẽ tạm quên chuyện sách vở, quên bộ đồng phục nữ sinh để mặc váy đầm, trang điểm, hát bài “Happy birthday” và thổi tắt ngọn nến thứ mười tám của mình. Ngày mai...
Tất cả những ý nghĩ về ngày mai đang reo vui, đang nhảy nhót tưng tưng trong cái đầu đáng yêu của em. Em xòe tay, đón lấy tia nắng vàng tinh nghịch, nháy mắt và mỉm cười. Mắt em cũng lấp lánh những tia nắng. Thư anh viết về có đoạn: “...Anh đang đóng quân trên một hòn đảo phương Nam ngập tràn ánh nắng. Doanh trại nắng, cát nắng, và cả biển xanh cũng rực rỡ nắng vàng. Mùa này, quê mình chắc đang mưa. Anh sẽ mang về chút nắng phương Nam làm quà sinh nhật cho em - em nhớ...”. Anh bao giờ cũng có những ý nghĩ ngộ nghĩnh. Và độc đáo. Phải, cực kì độc đáo. Em thích điều đó. ừ, một chút nắng phương Nam làm quà sinh nhật lần thứ mười tám. Một món quà vô tiền khoáng hậu. Lũ bạn em biết điều này, chắc chúng chết uất vì ghen tị mất. Cứ như thằng Hùng “ngố” con ông chủ thầu xây dựng, hay thằng Thuận “madame” có mẹ ở nước ngoài; sinh nhật thứ mười bảy của em, đứa đem tới cái đồng hồ Rolex, đứa rinh nguyên cả kiện hàng to gồm nước hoa, vải vóc ngoại. Ai mà thèm. Chúng tưởng cứ nhiều tiền là mua được ráo - kể cả tình cảm...
Ngày mai, sinh nhật em, chắc ba phải nghỉ việc cơ quan, má nghỉ bán hàng để lo dọn dẹp nhà cửa, chạy mua bánh trái, quà cáp. Độ rày hàng họ ế ẩm; tóc má hình như bạc nhiều hơn. Nhưng má vẫn giấu giếm, không để em bận tâm - sợ ảnh hưởng chuyện học. Em chợt thoáng buồn. Ba má ơi, con nợ ba má nhiều quá. Thôi dẹp, dẹp ba chuyện mộng mơ trật đường rầy lại. Học đã. Năm nay cuối cấp; kết quả thi cử không ra gì có nước đào lỗ mà chui. Dù sao, nỗi buồn vẫn không át được niềm vui khi em nghĩ đến ngày mai. Ngày mai, em tròn mười tám tuổi. Ngày mai, anh sẽ về cùng món quà đã hứa...
*
Thật tình, em vẫn chưa xác định được tình cảm của mình với anh. Một thứ tình cảm lạ lẫm, bồng bềnh, chưa có tên gọi. Tình yêu ư? Còn sớm quá. Má đã luôn mồm răn đe: “Còn nhỏ, lo mà học. Hổng có yêu iếc dớ dẩn...”. Chưa hẳn là em sợ má. Đúng hơn, em đồng ý với má. Yêu đương là chuyện của người lớn. Trong mắt em, tình yêu là một cái gì vĩ đại, thiêng liêng và nghiêm túc; không như những mối quan hệ lăng nhăng của lũ bạn cùng lớp. Cứ tưởng dắt nhau đi ăn chè, ăn kem, tặng nhau năm ba món quà là có thể gọi tình yêu; có thể lựa chỗ vắng người mà hôn vụng, hay rủ nhau làm những chuyện động trời. Tình yêu kiểu ấy, nếu muốn, chắc em có cả tá. Một lũ, một lĩ những thằng con trai mặt đầy mụn cám, búng ra sữa cứ xếp hàng tò tò theo em từ nhà đến lớp, từ lớp về nhà. Rồi còn thư từ dấm dúi... Ui cha, rách việc!
Anh thì khác. Đi chơi với anh thích thật. Bên anh, bao giờ em cũng cảm thấy mình bé nhỏ. Anh như cây đại thụ vững chãi để em có thể yên tâm tựa mình, như người anh cả bao dung để em có thể tha hồ vòi vĩnh, mè nheo mà không sợ bị mắng... Nhưng không, không có gì hơn; tất cả chỉ có vậy. Anh cứ điềm đạm, chững chàng - bên em vô tư, lóc chóc như một chú chim sâu. Thư anh viết về không hề có chuyện yêu đương; không hề có những màn tán tỉnh lê thê, sặc giọng cải lương mùi mẫn. Duy nhất một lần, trong công viên, em chợt bắt gặp cái nhìn của anh. Cái nhìn rất lạ. Một điều gì đó không có tên gọi, không diễn tả nổi. Một điều gì đó khiến trái tim em bắt đầu loạn nhịp, và chân tay bỗng trở nên thừa thãi, luýnh quýnh đến tức cười. Nhưng rồi cũng chỉ có vậy...
Có lần về phép, anh đến trường đón em. Quân phục sĩ quan ủi thẳng cứng. Quân hàm hai sao một gạch lấp lánh ve áo. Lũ bạn gái tròn mắt: Ui trời! Mi đào đâu ra chàng hiệp sĩ “cực” vậy hử? Em cười cười: “Bậy nào. Anh hai tao...”. Con Chi la toáng: “Cha mẹ ơi! Ta tuyên bố nộp đơn xin đầu tiên... Xin cái gì? Xin làm... chị hai mi!”. Cả bọn rũ ra cười. Em cũng cười, như mếu. Không khéo, nó định làm thật... “Nè, đừng có mơ. ổng có người yêu rồi...” ý, sao mình lại buột miệng vậy cà? Người yêu nào? Hổng lẽ... Nhưng thôi, anh là.. anh hai của em, cấm đứa nào lớ xớ. Con Bình còn tiếc rẻ, dặn với: “Mơi mốt, tình hình có “chuyển biến”, mi nhớ gallant dùm...” Em ậm ừ cho qua chuyện. Gallant dùm chúng nó ấy à? Có mà ngu! Em, em cứ muốn độc quyền đi chơi với anh, độc quyền nhận những cánh thư sặc mùi nắng gió của anh, độc quyền được mè nheo, làm nũng với anh. Phải. Độc quyền...
*
Tám giờ tối. Bạn bè đến chật nhà. Quà cáp chất đống. Những gói quà màu hồng, màu tím, giấy trang kim sặc sỡ dưới ánh đèn. Chỉ duy nhất thiếu một món quà - Một món quà mà em đã chờ từ chập tối... Không, nói chính xác, em đã chờ hàng tuần, hàng tháng. Em đưa đôi mắt tuyệt vọng ngó mông ra cửa. Hình như mắt em ươn ướt. Em lén móc khăn tay, thấm vội.
Con bé út kéo tay:
- Chị hai, tới giờ rồi...
Em thẫn thờ từng bước một, vào nhà. Phòng khách sáng rực. Những đóa lay ơn, cúc vàng, hồng nhung hàm tiếu lung linh. Màu đỏ đài các, màu vàng kiêu sa, màu xanh hy vọng nổi trên nền men sứ trắng, trên nền khăn trắng trải bàn. Em đảo mắt một vòng. Ba má, chị em, bè bạn.... Từng ấy khuôn mặt thân yêu đang chăm chăm nhìn em. Má cười. Mắt má rưng rưng. Chắc má đang hồi tưởng lại thời thanh xuân; thời má cũng vừa tròn mười tám tuổi. Ba điềm đạm hơn. Giọng ba vui vẻ, pha lẫn chút tự hào:
- Sao, con gái? Đốt nến chớ?
Phải, đốt nến. Đèn điện vụt tắt, chỉ còn ánh nến. Mười tám ngọn nến hồng cháy lung linh quanh chiếc bánh ga tô có dòng chữ hồng to tướng: “Happy Birthday”. ừ, chúc mừng sinh nhật. Sinh nhật hồng - hồng như tuổi hồng của em. Giá mà có thêm một chút nắng phương Nam... Em chu môi, thổi mạnh. Mười bảy ngọn nến tắt ngấm. Chỉ còn ngọn nến thứ mười tám vẫn bướng bỉnh, đung đưa. Nó đang chờ đợi điều gì, hay đang cố tình trì hoãn thời khắc trọng đại; thời khắc đánh dấu chấm hết tuổi hoa niên của một đời người. Em chợt lưỡng lự. Hay... cứ để nó cháy hết? Không được; điên vừa thôi; mọi người đang sốt ruột. Con Thơ ngồi cạnh cấu nhẹ vào hông em, miệng “Suỵt, suỵt” thúc giục. Em nhắm mắt... Thôi, chào mi nhé, ấu thơ ơi. Ngọn nến cuối cùng tắt phụt.
Đèn điện phụt sáng. Tiếng vỗ tay rào rào. Bài hát “Happy Birthday” vang lên: “Happy Birthday to you. Happy Birthday to you. Happy Birthday my friend...”. Bạn bè đứng cả dậy, cụng li côm cốp. Em cười mà nghe mắt ướt. Buồn - vui lẫn lộn...
Sau bữa tiệc nhẹ, ba má ý tứ rút lui, nhường lại tự nhiên cho bọn trẻ. Không khí nhộn hẳn lên. Em bị cuốn vào cuộc chơi “nối vòng tay lớn”. Thôi, khỏi cần; cất nỗi buồn lại đó; mai tính. Bàn ghế được dẹp sang bên, lấy chỗ khiêu vũ. Em lại nhún nhảy, quay tròn, cười khanh khách cùng chúng bạn. Thằng Thân “cò”; cao lộc ngộc, mặt tàn hương; vừa ôm guitar gảy phừng phừng vừa hát: “Anh ở trong này chưa thấy mùa đông. Nắng vẫn đỏ mận hồng đào cuối vụ...”. Cái giọng vịt đực ồ ề nghe phát ghét. Lại còn hát “nắng, nắng” như cố tình trêu tức em. Em giật phắt cây guitar, quát: “Dẹp! Ơ... cái bà này...”. Em chợt thấy mình vô lý. Em lúng túng bỏ đi, để mặc cậu bạn trai đứng há miệng, ngẩn tò te như tự trời rớt xuống. Chưa hết; gần cuối buổi, con Chi lại kéo em ra một góc, thì thào: “Ông anh hai của mi... Ư... Sao hổng thấy?” Em cười, thảm hại: “ổng bận... công tác”. “Công tác tư tác cái gì! Sinh nhật mười tám của em gái... Gặp phải tay ta thì...”. Nó giơ mười móng tay khum khum, nhọn hoắt, huơ tròn một vòng đầy ý nghĩa. Bất giác, em nhìn xuống hai bàn tay của mình. Hai bàn tay cũng có những ngón búp măng nhọn hoắt. Phải rồi, anh cứ đợi đấy...
*
Em thương yêu!
Khi em đọc những dòng chữ này, có lẽ anh đã đi xa; xa đến mức còn lâu lắm mới mong có ngày gặp lại. Người ta đã cố vá chằng, vá đụp những gì còn sót của thân thể anh - như một nỗ lực tuyệt vọng cuối cùng. Vô ích. Anh biết, cuộc sống của anh chỉ còn tính từng giờ. Dù sao, anh cũng hạnh phúc hơn đồng đội mình - những chàng trai mười tám, đôi mươi, có thể chưa biết một lần cầm tay người yêu - đã phải vĩnh viễn nằm lại lòng biển sâu cùng xác chiếc tàu của lũ cướp khốn nạn. Sinh nhật mười tám của em anh đã lỗi hẹn; lần lỗi hẹn đầu tiên - cũng có thể là lần lỗi hẹn cuối cùng. Trước ngày đi phép, đơn vị anh nhận lệnh tuần tra hải phận khẩn cấp. Đại đội trưởng ốm; anh tình nguyện ở lại, đi thay. Và...
Em thương yêu!
Bức thư này anh nhờ một cô y tá viết. Những chữ nhòe trong thư là nước mắt của cô ấy. Nước mắt của một người con gái không quen; cũng đã từng có người yêu vĩnh viễn nằm lại chiến trường. Nhưng rồi cô ấy vẫn sống; vẫn ngày ngày lặng thầm chăm sóc, làm dịu nỗi đau của những người lính. Người con gái ấy cũng có khuôn mặt từa tựa như em...
Em thương yêu!
Cho phép anh gọi em là “em yêu”, bởi anh biết mình sẽ chẳng còn bao giờ được gọi. Cái từ trọng đại, thiêng liêng ấy anh đã cố nén, cố để dành chờ đến sinh nhật em lần thứ mười tám; anh sẽ trao em cùng món quà là một mảnh nắng phương Nam. Những mảnh nắng phù du; nhưng bao giờ cũng sống đẹp, sống rực rỡ, nồng nàn từ lúc bình minh đến tận buổi hoàng hôn của cuộc đời.
Em thương yêu!
Anh đã di chúc cho người thân, bè bạn. Nguyện vọng cuối cùng của anh là được nằm lại, yên nghỉ bên cạnh những đồng đội của mình trên hòn đảo cực Nam; nơi bọn anh đã sống và chết như những người lính.
Em đừng khóc. Anh không muốn em khóc vì những nỗi đau của mình. Hãy để dành nước mắt ấy cho nỗi đau của đồng loại, em nhớ!
Hôn em.
*
Em quỳ hàng giờ trước mộ anh. Chiều nghĩa trang. Những vệt nắng cuối cùng le lói, hắt lên chân trời đằng Tây một vệt dài, tím thẫm. Khói hương từng sợi chao đảo, lượn những vòng tròn trong không gian ảm đạm, mờ mịt hơi sương. Ngoài kia, biển xanh đang ì ầm, vọng về những lời ru của sóng. Lời ru cho người đã khuất - hay lời ru anh dành cho em?... Em đã mười tám tuổi, anh ơi. Tuổi mười tám, bắt đầu làm người lớn, đã phải lập tức khóc cười cho những nghiệt ngã của kiếp người. Em nghe anh, không khóc; nhưng nước mắt vẫn cứ chảy dài. Cát dưới chân thèm khát ngốn ngấu những giọt lệ của em như muốn nuốt vội nỗi đau vào lòng đất...
Có tiếng đằng hắng. Em quay lại. Người sĩ quan trực ban đã đứng sau lưng tự lúc nào. Anh im lặng chìa cho em chiếc hộp giấy, rồi lặng lẽ quay đi. Như người vô thức, em đón lấy. Trong ánh chiều chạng vạng, em đọc được dòng chữ: “Tặng em - nhân sinh nhật thứ mười tám”. Run run, em bứt sợi ruy băng, mở vội.
Bên trong hộp là một cuộn giấy; một bức tranh. Bức tranh vẽ một con tàu đang phăm phăm rẽ sóng. Xung quanh là đại dương bao la, xanh ngắt, và những cánh hải âu trắng rập rờn.
Con tàu đang đè lên những lượn sóng hung dữ, lao về phía trước. Nơi ấy, có một mặt trời đỏ rực đang phun ra những tia nắng vàng chói lọi. Nắng lấp lóa trên thân tàu. Nắng lấp lóa trên thân những chú cá chuồn tung mình giỡn nước. Nắng lấp lóa trên từng cánh hải âu bạt gió, đang cố sức lao mình về phía ánh dương...
Miền Thùy Dương
Y.N