NGUYỄN NGỌC CHIẾN
Bố chồng tôi
Truyện ngắn dự thi
Quê tôi ở một tỉnh trung du phía Bắc, nơi có những rừng cọ, đồi chè, từng một thời đi vào thơ ca, nhạc họa. Để đến bây giờ, sau mấy chục năm “cất bước theo chồng về xứ lạ”, chỉ cần nghe ai đó nhắc đến vùng quê này thôi là trong lòng tôi lại trào dâng một nỗi nhớ thương da diết về nơi chôn nhau cắt rốn của mình. Thời con gái, tôi yêu anh Mừng là bộ đội xe tăng đóng quân ở làng tôi. Anh Mừng năm ấy gần ba mươi tuổi và đã là một sĩ quan trưởng xe. Tuy hơn tôi gần mười tuổi, nhưng trông anh vẫn rất trẻ. Anh lại có một thân thể khỏe mạnh và cường tráng, đúng với mẫu bạn đời mà tôi hằng ao ước. Đám cưới của hai chúng tôi do gia đình tôi và đơn vị anh đứng ra tổ chức. Nhà trai do điều kiện thời chiến, lại xa xôi, nên không ai có mặt. Tuy vậy, nhưng đám cưới vẫn rất vui. Đặc biệt là tôi và anh Mừng rất yêu nhau, nên khi thành vợ chồng thì chúng tôi sống với nhau rất hạnh phúc.
Sau ngày cưới, chồng tôi có bàn với tôi là sau này sẽ đưa tôi về sống cùng với gia đình anh ở một tỉnh miền Trung. Tôi chưa một lần đến quê anh, nhưng nghe anh kể thì tôi biết nơi ấy cũng là vùng nông thôn nghèo khó như quê tôi vậy. Chỉ có điều là xa, rất xa. Thuyền theo lái, gái theo chồng, tôi nghĩ vậy nên đồng ý ngay. Thế rồi chỉ sau đó không lâu, đơn vị chồng tôi có lệnh hành quân gấp vào chiến trường miền Nam. Lệnh đến từ chiều hôm trước thì đến tối ngày hôm sau đã lên đường. Dù bất ngờ, nhưng anh cũng kịp sắp xếp để đưa tôi cùng về quê với anh. Vậy là tranh thủ luôn được chuyến xe. Thủ trưởng đơn vị anh đồng ý cho tôi cùng đi, vì đằng nào khi vào chiến trường, xe cũng ngang qua đấy. Với lại có vợ đi cùng, chồng tôi còn được đơn vị cho nghỉ thêm hai ngày để đưa tôi về tận quê. Thế là dù phải gấp gáp ra đi, nhưng chúng tôi vẫn có những giây phút mặn mà bên nhau. Và anh, điều may mắn hơn cả là được gặp lại quê hương, người thân một lần cuối trước khi vào chiến trường.
Về đến nơi, anh dắt tay tôi vào ngõ giới thiệu:
- Đây là bố, em chào bố đi!
Tôi lễ phép cúi đầu:
- Con chào bố ạ!
Bố nhìn tôi trìu mến. Nhưng bố chưa kịp nói gì thì chồng tôi đã nhanh nhảu:
- Thưa bố, đây là Lan, vợ con. Con đưa vợ con về đây sống cùng bố và em.
Bố chồng lại nhìn tôi:
- Ừ, bố rất vui! Các con vào nhà đi! - Nào con - bố nói với tôi - Con đưa túi đây, bố xách cho.
Hai tay bố đỡ lấy chiếc túi xách từ tay tôi và dẫn chúng tôi vào nhà. Gia đình chồng tôi chỉ có bố anh và cô em gái. Mẹ anh mất cách đây đã lâu. Em gái anh, một thiếu nữ xinh xắn vừa tròn tuổi hai mươi.
Trong bữa cơm thân mật vừa để giới thiệu tôi với họ hàng, vừa để chia tay chồng tôi vào chiến trường, bố tôi ngậm ngùi nói:
- Con cứ an tâm mà ra đi, không phải lo nghĩ gì, mọi việc ở nhà đã có bố lo liệu - Rồi nhìn sang tôi, bố tôi nói - Đầu năm, nghe các con tổ chức lễ cưới, bố mừng lắm mà không biết làm sao để có mặt trong ngày vui của các con được. Bố thật có lỗi với con và ông bà ngoài ấy quá! Bây giờ thì bố rất vui vì con đã về đây sống cùng với bố... Chiến tranh sẽ kết thúc, chồng con sẽ trở về, vợ chồng lại đoàn tụ cùng nhau con ạ! Con hãy cố gắng lên. Từ nay cha con ta sẽ nương tựa vào nhau.
Đêm ấy, tôi nằm với chồng ở buồng trong, tôi thấy bố cứ thỉnh thoảng lại ngồi dậy mở cửa đi ra ngoài sân. Một lúc lại thấy bố đi vào ngồi lặng lẽ một mình trong đêm tối. Rồi lại thấy bố đi đến bên bàn thờ thắp hương thì thầm khấn vái rất lâu. Theo như lời chồng tôi thì gần hai năm nay rồi bố con anh mới gặp lại nhau. Tôi để ý từ hôm qua đến nay, hầu như lúc nào bố cũng ở cạnh anh, hai cha con luôn nhỏ to trò chuyện. Bố tỏ ra rất vui khi biết tôi đã mang thai. Bố an ủi chồng tôi sẽ chăm sóc tôi, lo cho tôi được “mẹ tròn con vuông”. Đêm ấy, vợ chồng tôi cũng không ai ngủ được. Chỉ còn đêm nay nữa thôi, sáng sớm mai đã là lúc anh ra đi, đã là lúc anh và tôi chia tay nhau mà chưa biết bao giờ gặp lại.
Sáng hôm sau, chồng tôi ra đi rất sớm. Cả nhà tôi tiễn anh ra tận con đường đầu làng. Trước lúc bước lên chiếc xe quân sự, anh nắm tay tôi, ấp cả hai bàn tay tôi lên ngực anh. Rồi như không ngăn được cảm xúc của mình, anh ôm chặt lấy tôi, nhìn âu yếm vào mắt tôi, giọng anh nghẹn ngào:
- Lan, hãy chờ anh! Nhất định anh sẽ trở về!
Tôi không nói được câu nào, chỉ khẽ áp mặt vào ngực anh. Tiếng xe xích gầm lên. Anh vội vã hôn một cái lên môi tôi rồi từ từ buông tay tôi ra. Tôi đứng lặng nhìn theo đoàn xe cho đến khi khuất hẳn mới trở về nhà.
Tôi về nhà chồng được khoảng ba tháng thì Vui, em chồng tôi có giấy báo đi thanh niên xung phong. Thực ra nó không nằm trong diện phải đi trong đợt này, nhưng thấy bạn bè hết lượt này đến lượt khác, nô nức lên đường ra tiền tuyến, nên nó cũng đâm đơn xin đi cho kỳ được. Từ hôm nó đi, nhà cửa trở nên quạnh quẽ, buồn không sao tả được. Đã thế nhà tôi lại ở một mình thoi loi giữa đồng, ít người lui tới nên càng thêm trống trải. Cùng một làng, một xã mà nhà tôi như tách hẳn ra thành một cõi riêng biệt. Tuy vắng vẻ, nhưng ở đây quanh năm lúc nào cũng mát mẻ, nhất là về mùa hè, gió cứ lồng lộng suốt từ sáng đến tối. Từ hôm em chồng tôi ra đi, mọi việc đều dồn cả lên vai bố. Tôi thỉnh thoảng vẫn giúp bố việc nhà nhưng bố đều gạt đi. Bố bảo:
- Con cứ tạm thời nghỉ ngơi, tĩnh dưỡng, khi nào sinh nở xong rồi hẵng làm gì thì làm, chứ bây giờ con làm thế, nhỡ ra có chuyện gì, sau này bố biết ăn nói thế nào với chồng con.
Bố rất lo cho sức khỏe của tôi nên không để tôi phải nhúng tay vào bất cứ việc gì.
Chồng tôi ra đi hơn nửa năm nhưng vẫn không một chút tin tức gửi về. Cả em chồng tôi cũng thế. Mỗi buổi chiều đi làm về, tôi thường thấy bố ra đứng ở bờ ao với vẻ mặt đầy tư lự. Hoặc trong những bữa cơm, tự dưng bố buông đũa rồi ngồi ngẩn ra. Lại có những đêm bố liên tục ngồi dậy vấn thuốc hút.
Cái thai trong bụng tôi mỗi ngày một to dần lên. Bố mua về một ít vải, loại vải màu trắng đục mỏng như màn, bảo tôi cắt may lấy ít tã lót. Bố cũng chặt tre đan sẵn một cái nôi thật đẹp để đấy. Biết tôi gần đến ngày sinh nở, bố chăm sóc, dặn dò tôi từng ly từng tý! Vì quá quan tâm đến tôi mà bố đã làm cả những việc mà lẽ ra bố không nên làm. Có một lần, áo quần tôi thay ra ngâm ở chậu chưa kịp giặt đã thấy bố giặt và phơi ở dây rồi. Tôi ái ngại quá, nói với bố thì bố bảo cái thềm giếng rất trơn, bố sợ tôi ra đó rồi ngã. Bố dặn tôi:
- Khi nào cần tắm táp hay giặt giũ thì con đừng có ra ngoài giếng mà hãy vào hẳn trong nhà tắm.
Từ hôm đó, chiều nào bố cũng múc nước để sẵn trong nhà tắm cho tôi. Rồi bố còn dặn tôi:
- Khi nào con thấy trong người có hiện tượng gì khác thì hãy nói ngay cho bố biết để bố còn kịp gọi bà đỡ.
Thời gian này bố ít đi làm xa. Có đi đâu bố cũng chỉ nhoáng một lát rồi nhanh nhanh về cùng tôi. Bố đứng ngoài cửa buồng nhìn vào và khi đã chắc chắn tôi vẫn bình thường bố mới lại ra vườn quẩn quanh làm gì đấy. Những lúc như thế tôi vừa thấy buồn cười vừa thương bố không để đâu cho hết.
Mùa đông năm ấy đến sớm hơn thường lệ. Mới chỉ tháng mười ta mà đã có những đợt rét đậm đầu mùa. Mưa dầm dề, tê tái. Mưa dai dẳng kéo từ ngày này qua ngày khác như không bao giờ dứt. Tôi nhẩm tính ngón tay và biết rằng ngày sinh nở đã rất gần. Một đêm đã rất khuya, có lẽ phải quá nửa đêm, trời lại đang giữa lúc gió mưa tầm tã, tự nhiên tôi thấy đau râm rẩm ở bụng. Tôi nghĩ chắc là đau bụng gió như mọi khi nên vội ngồi dậy xoa tý dầu cao. Không ngờ cơn đau cứ càng lúc càng tăng. Rồi đau dữ dội. Tôi chưa từng đau như thế bao giờ. Người tôi mồ hôi vả ra. Tôi rên lên và bấu chặt vào tấm chăn. Đến lúc này thì tôi biết chắc chắn là tôi đã trở dạ. Nhưng sao lại có thể sớm hơn so với thời gian mà tôi đã tính toán từ trước. Đúng ra phải là gần cuối tháng này mới đến ngày tôi sinh nở. Vậy là tôi sinh thiếu ngày. Từ gian ngoài nghe tiếng tôi, bố tôi lật đật chạy vào. Bố vặn to ngọn đèn rồi ngồi xuống cạnh tôi, hai tay bố cứ lóng nga lóng ngóng mà không biết phải làm gì. Phải một lúc bố mới thốt được nên lời:
- Chắc là con chuyển dạ rồi đấy con ạ!
- Bố ơi, con đau lắm! Đau không thể chịu nổi! Con chết mất bố ơi! - Tôi cắn chặt mép chăn cố nói với bố - Bố… bố đi gọi hộ lý cho con đi bố…
- Không kịp nữa đâu... Từ đây ra trạm xá gần nửa cây số… không kịp đâu… Để… để bố đưa con đi…
Bố nói rồi chạy ra gian ngoài mang vào một tấm nilon. Bố đỡ tôi ngồi dậy, quàng nilon lên người tôi. Bố còn cẩn thận khoác thêm một tấm nilon khác ra bên ngoài cho thật kín rồi mới nói với tôi:
- Bây giờ con chịu khó để bố đưa con ra ngoài trạm xá. Nào, nhanh đi con!
Vừa nói bố vừa bế bổng tôi lên. Một tay bố đỡ hai chân tôi. Một tay bố đỡ lấy lưng tôi. Bố bảo tôi quàng tay ôm lấy cổ bố. Rồi cứ thế bố lao ra giữa trời mưa. Dọc đường bố vừa đi vừa chạy. Mưa vẫn ràn rạt quất vào nilon lộp bộp, lộp bộp từng hồi không dứt. Rồi gió. Gió thong thóc như muốn xô đổ hai bố con tôi. Tôi lúc ấy tuy rất đau vẫn mường tượng được điều gì đang diễn ra. Tôi biết, bố đang rất mệt khi phải gắng gượng làm một việc quá sức. Có lúc tôi thấy bố loạng choạng khi bước những bước nặng nhọc trên con đường đất lầy lội trơn như đổ mỡ. Lại có lúc tôi thấy cả người bố chao đảo như không thể bước được nữa. Trong khi đó thì trời lại tối đen như mực và gió mưa vẫn từng hồi trút xuống. Cả người bố từ đầu đến chân chắc đã ướt hết. Bởi nhà chỉ có hai tấm nilon mà bố đã quàng cả cho tôi. Tôi có cảm tưởng bố tôi như đang run lên trong gió mưa lạnh lẽo. Và có thể bố sẽ cạn kiệt sức lực mà ngã khuỵu xuống bất cứ lúc nào. Nhưng không! Bố vẫn cứ đi. Hình như có một sức lực nào đó tiếp thêm cho bố, giúp bố kịp đưa tôi ra đến nơi. Tôi đã sinh ngay khi vừa đến trạm xá. Một bé trai xinh xắn, bụ bẫm. Tuy bé tý mà nó đã giống chồng tôi lạ lùng.
Mùa đông đi qua. Rồi mùa xuân đến. Cho đến khi con trai tôi chập chững biết đi, rồi bập bẹ tập nói, tôi vẫn không nhận được một chút tin tức gì về chồng tôi. Riêng cô em chồng thì nhờ có người làng về phép, chúng tôi mới biết là Vui vẫn khỏe và hiện đang cùng đơn vị bám trụ ở một cung đường Trường Sơn. Bố tôi vẫn ngày hai buổi làm hợp tác, vẫn thức khuya dậy sớm với ao cá của mình. Tôi thì ngày ngày vừa trông con vừa đỡ đần bố việc nhà. Đến khi cháu đủ tuổi vào mẫu giáo, tôi mới rảnh rỗi thời gian để tham gia việc hợp tác cùng bố. Trong căn nhà heo hút giữa cánh đồng giờ cũng đã bớt vắng lặng, buồn tẻ như trước. Có thêm cu Sơn, con trai tôi, không khí trong nhà như thay đổi hẳn. Bố tôi rất chiều chuộng cu Sơn. Nó cũng mến ông chẳng kém. Mỗi ngày ông vẫn tự mình đưa cháu đến lớp, rồi lại tự mình đón cháu về. Chiều chiều ông lại đưa cháu ra bờ ao hóng mát.
Một ngày cuối năm, bố con tôi nhận được tin chồng tôi hy sinh mà ngỡ như nghe tiếng sét bên tai, choáng váng vì đau đớn. Cả xóm kéo đến an ủi gia đình tôi. Tôi bỏ ăn nằm bẹp một chỗ liền mấy ngày. Đã từ lâu rồi, nước mắt tôi hình như đã cô lại, đặc quánh lại trong nỗi mỏi mòn đợi trông, thì nay như được dịp tan chảy ra, vỡ òa ra xối xả.
Một tháng trôi qua mà tôi vẫn suy sụp không sao gượng dậy được. Đôi khi tôi cố làm ra vẻ cứng rắn lên để động viên bố, nhưng mỗi lần nhớ đến chồng là tôi lại ỉu xìu, dúm dó như trái bóng xì hết hơi, không thiết tha gì nữa. Chính những lúc như thế, bố là người đầu tiên nâng đỡ tôi, động viên tôi. Tôi biết, bố không khóc, không kêu trời gọi đất như tôi khi nhận tin con trai hy sinh, nhưng ẩn sau vẻ mặt già nua, khắc khổ ấy là cả một nỗi đau chẳng dễ gì phôi phai được. Tóc bố qua một đêm lại bạc trắng thêm ra. Cái dáng dấp lanh lợi như cũng không ở lại cùng bố nữa. Và cả nụ cười trìu mến ngày ngày tôi gặp cũng lụi tàn đi nhanh chóng để nhường chỗ cho một vẻ mặt đăm chiêu, sầu muộn. Có những lần tôi thấy bố ngồi ủ rũ một mình ngoài bờ ao hàng giờ đồng hồ. Tôi đến sát bên, bố vẫn không hay biết. Rồi khi tôi gọi, phải lần thứ mấy bố mới giật mình nhận ra. Tôi thấy bố gầy hẳn đi, trông xác xơ, tiều tụy. Tôi không biết phải làm gì để động viên tôi, càng không biết phải làm gì để động viên bố. Nên cứ thế để mặc cho nỗi đau trôi theo thời gian.
Chiến tranh phá hoại của không quân Mỹ ngày càng mở rộng ra miền Bắc. Con đường cạnh nhà tôi vốn yên ả, thanh bình nay cũng trở thành mục tiêu đánh phá của các loại máy bay. Làng tôi ở cạnh con đường ấy nên cũng nằm trong tầm đạn bom của địch. Thế là cả làng lại phải đào hầm trú ẩn. Lực lượng thanh niên, phụ nữ được biên chế vào các đơn vị dân quân trực chiến bắn máy bay Mỹ. Một đơn vị bộ đội pháo cao xạ cũng được điều về đây để bảo vệ con đường. Tôi xin bố ra nhập lực lượng dân quân. Bố tôi đưa cu Sơn, năm ấy học vỡ lòng sơ tán đến một xã khác cùng với người già và trẻ em trong làng. Mỗi tuần bố và tôi lại thay nhau lên thăm cháu một lần. Ở dưới này tôi vừa tham gia sản xuất vừa trực chiến cùng bộ đội và dân quân.
Đã gần bốn năm kể từ ngày chồng tôi hy sinh, tôi thấy bố chưa một lần than vãn điều gì. Bố chỉ buồn và nỗi buồn cũng chỉ âm thầm, lặng lẽ trong lòng, chứ chưa một lần bố thốt ra thành lời. Mãi như thế cho đến một lần, khi hai bố con đang ở nhà, tự nhiên bố gọi tôi lại và bảo:
- Lan à, con đã về đây sống với bố được mấy năm nay. Ngọt bùi chưa thấy đâu mà đắng cay thì đã muôn phần con chịu. Tình cảm bố dành cho con thế nào con cũng biết. Nay, chồng con vì đất nước mà hy sinh, để con phải dang dở giữa chừng. Nếu con vẫn thuận lòng ở lại đây cùng bố thì từ nay bố xin được xem con như là con gái của bố. Con có điều gì cần chia sẻ thì cũng đừng ngại khi phải giãi bày với bố nghe con. - Tôi chưa kịp trả lời thì bố đã lại nói - Nhưng bố không muốn con phải phí hoài tuổi xuân của mình. Con còn trẻ, tương lai của con còn rất dài. Hãy cho mình quyền được làm lại hạnh phúc từ đầu. Bố sẵn sàng ủng hộ con và lúc nào bố cũng mong con hạnh phúc.
Tôi đọc được trong câu nói của bố là cả một tấm lòng. Chắc hẳn bố phải cân nhắc kỹ lắm, suy nghĩ nhiều lắm, mới có thể nói với tôi như vậy.
Tôi biết mình vẫn trẻ. Và theo lời nhận xét tình cờ nghe được từ cánh đàn ông, về ngoại hình, tôi vẫn còn mặn mà và duyên dáng lắm! Không ít đàn ông công khai theo đuổi tôi, chết mê chết mệt vì tôi. Tán tỉnh tôi nồng nàn và tha thiết hơn cả là anh Lường, sĩ quan đơn vị pháo cao xạ. Anh Lường gặp và làm quen tôi trong những lần tôi cùng dân quân đi tham gia trực chiến với đơn vị anh. Phải thừa nhận, anh Lường rất đẹp trai. Tính tình anh lại vui vẻ, nên lần đầu khi gặp anh, mới chỉ tiếp xúc sơ sơ, không những tôi, mà các chị các cô ai cũng mến. Ban đầu tôi cũng chỉ nghĩ đơn giản tôi và anh quen nhau cùng lắm thì cũng chỉ là tình anh em, tình quân dân, chứ có gì mà phải giữ kẽ. Không ngờ anh đã tìm hiểu về tôi khá kỹ từ hồi nào. Càng về sau tôi càng để ý thấy anh muốn tìm cách gần gũi để được trò chuyện với tôi. Trong một lần tiễn tôi về nhà, anh đã bất ngờ tỏ tình với tôi. Tôi một hai từ chối anh thẳng băng, không xót xa, lưu luyến. Nhưng anh đã không tỏ ra giận dỗi hay thất vọng. Mà trái lại mọi cử chỉ, lời nói của anh càng hết sức từ tốn. Anh nói vì quá thương tôi, yêu tôi, nên anh mạnh dạn tỏ tình với tôi. Dù tôi có bằng lòng hay không bằng lòng yêu anh thì anh cũng không bao giờ trách cứ hay giận dỗi gì tôi cả.
Chuyện giữa tôi và anh Lường mới chỉ đến đó mà đã có khối người biết. Mấy chị cùng làng một mực khuyên tôi là nên đến với anh Lường ngay đi, đừng để tuột mất cơ hội… ngàn vàng này. Qua cách nhìn nhận, đánh giá của các chị thì anh Lường đúng là mẫu đàn ông lý tưởng mà không phải người phụ nữ nào cũng có cơ may với được. Từ nơi sâu thẳm của lòng mình, tôi biết tôi đã dành một góc nho nhỏ cho riêng anh. Nhưng không hiểu sao, tôi vẫn chưa đủ tự tin để cởi mở lòng mình. Có lẽ qua người này người kia bố tôi cũng đã ít nhiều biết được chuyện này. Thì đúng vậy thật. Bố không những biết mà còn rất quan tâm đến việc anh Lường và tôi. Tôi nghe anh Lường kể là đã có lần bố tôi ra tận trận địa pháo để gặp anh. Bố gọi anh ra một góc hỏi han anh đủ thứ. Rồi bố nói với anh:
- Con Lan nó là con dâu tôi nhưng cũng là con gái tôi, vì thế tôi cần phải biết anh là người như thế nào. - Sau, bố đổi cách xưng hô, nhẹ nhàng nói với anh - Nếu cháu thực lòng thương yêu Lan nhà bác và sau này nhất định mang lại hạnh phúc cho nó thì bác sẽ hết lòng vun vén cho hai đứa. Có lẽ bây giờ nó còn ngập ngừng chưa dứt khoát với cháu, lý do gì chắc cháu cũng biết… Nhưng rồi bác tin là nó sẽ đồng ý. Cháu hãy kiên trì và chờ đợi.
Thảo nào có lần bố nói với tôi rất vui vẻ:
- Chuyện giữa con với anh bộ đội đó bố đã nghe qua. Bố rất mừng. Thôi thì con hãy bằng lòng với người ta đi. Cái anh bộ đội tên Lường ấy bố thấy được lắm! Bố nhìn người bố biết. Anh ấy thực lòng thương yêu con đấy, con hãy cho anh ấy một cơ hội. Hãy vui lên mà đón lấy hạnh phúc đang đến với con. Chồng con dưới suối vàng chắc cũng mong con như vậy...
Tôi rơm rớm nước mắt nói với bố:
- Nhưng con không muốn xa bố. Con chỉ muốn cả đời này được ở cạnh bố, được đói no bố con, ông cháu bên nhau thôi.
Bố gạt đi:
- Thôi, nghe lời bố đi! Chiều nay thằng Lường nó sẽ đến chơi, con liều liệu mà tiếp nó, chứ để nó mặt mũi ỉu xìu ra về, bố thấy tội lắm!
Một năm sau tôi và anh Lường tổ chức lễ thành hôn. Lễ cưới của chúng tôi chỉ có mấy mâm cơm, còn chủ yếu là bánh kẹo, trầu cau… cốt để “hợp thức hóa” danh nghĩa vợ chồng và gặp gỡ đôi bên gia đình cô dâu, chú rể. Thật buồn cười khi anh chính trị viên đơn vị giới thiệu sự hiện diện của hai gia đình. Tưởng có ai lại hóa ra chỉ có bố tôi, vợ chồng em Vui là đại diện cho nhà gái và mấy anh bộ đội thay mặt đơn vị đại diện cho nhà trai. Khách đến dự chỉ toàn bộ đội và dân quân. Do điều kiện chiến tranh, nên trước đó cả tôi và anh Lường cùng bàn với nhau là không nên mời bố mẹ đẻ hay bất kỳ ai ruột thịt vào dự lễ cưới. Sau này mọi việc xong xuôi sẽ chỉ báo tin vui. Anh Lường cũng nhất trí với tôi là chỉ tổ chức đơn giản vì dẫu sao tôi cũng đã một lần đò. Còn anh, là trai tân chưa vợ, lẽ ra cũng nên làm… to to một tý, nhưng chiều tôi, anh bằng lòng và còn nói vui thêm, chuyện to nhỏ anh không cần, anh chỉ cần có tôi và hai đứa sống với nhau hạnh phúc là đủ.
Sau lễ cưới không lâu thì Mỹ tuyên bố ngừng ném bom miền Bắc. Anh Lường theo đơn vị hành quân vào miền trong. Rồi cứ thế, anh đi một mạch cho đến ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng mới trở về. Khi ấy bé gái của chúng tôi đã gần hai tuổi. Và cu Sơn đã bước vào lớp bốn. Anh Lường chuyển về công tác ở Bộ Tư lệnh Quân khu với quân hàm Trung tá. Hàng tuần cứ vào ngày chủ nhật anh lại về nhà. Anh nói với bố rằng, sau khi nghỉ hưu, anh sẽ ở lại đây và coi nơi này như quê hương thứ hai của mình. Mấy năm sau nữa, theo nguyện vọng của bố, vợ chồng tôi làm một chuyến hành hương vào chiến trường, tìm và đưa hài cốt anh Mừng trở về quê nhà.
Bố tôi năm ấy tròn tám mươi tuổi nhưng vẫn còn khỏe và minh mẫn lắm! Bố ở nhà giúp vợ chồng tôi trông cháu, hoặc đến chơi với mấy ông bạn già trong xóm. Những khi nhớ việc, buồn bã chân tay, bố thường ra bờ ao cho cá ăn. Hoặc cũng có khi bố ra tận ngoài đồng xem lúa má một lúc rồi về. Năm ấy, anh Lường được nghỉ phép, vợ chồng tôi xin phép bố đưa các cháu về thăm quê một chuyến. Nhưng vừa ra đến quê chưa được mấy ngày thì tôi nhận được tin bố tôi đang ốm rất nặng, khả năng không qua khỏi. Chúng tôi tức tốc ra bến xe. Và mãi hơn một ngày sau khi chúng tôi về đến nhà thì bố đã trong tình trạng hôn mê. Tôi lao vào ôm lấy bố lay gọi. Thật kỳ lạ, đã mấy ngày bất tỉnh, vậy mà khi tôi cất tiếng gọi thì bố tôi từ từ mở mắt ra nhìn tôi. Lúc ấy ai cũng bảo là bố chỉ chờ tôi về, gặp cho được tôi rồi bố mới đi. Bàn tay bố lần nắm lấy tay tôi. Đôi môi bố mấp máy như còn muốn dặn dò tôi điều gì. Tôi không biết bố nói gì nhưng cũng cứ gật đầu lia lịa với bố như là mình đã nghe rõ. Tôi thấy trên mắt bố hai giọt nước mắt lăn ra. Rồi chỉ lát sau bố tắt thở. Tôi choàng tay ôm lấy bố, gục đầu trên ngực bố, cả người tôi rung lên theo những tiếng nức nở…
N.N.C