Chẻo tơi
Tặng Hiền cùng chị em phụ nữ Quan Sơn
Xuân về em tặng chéo tơi(*)
Món ăn dân thích từ ngàn đời nay.
Mùi thơm chẻo thật lạ thay
Đậm đà bản sắc ngày ngày khó quên.
Nhắn ai lên với Quan Sơn
Xin mời thưởng thức món tời thơm lay
Chẻo tơi trộn với gừng cay
Mắm tôm trộn với thịt cày ai hơn?
Vài dòng gửi tới Quan Sơn
Thay lời nhắn nhủ cảm ơn tấm lòng
Nơi xa anh vẫn chờ mong
Để tời mãi mãi trong lòng người dân.
Tháng Giêng năm 2016 - Hà Văn Thương
Tiếng Thái gọi là tơi phiên âm thành tời, là một món ăn được chế biến từ đậu tương.
Tời không chỉ là món ăn, mà nó là kết quả của quá trình lao động sáng tạo của nhân dân ta, là sản phẩm văn hóa đặc trưng về ẩm thực vùng dân tộc Thái. Xét về mặt khoa học thì chưa có ai nghiên cứu, phân tích các chất có trong tơi và tác dụng của các chất đó đối với sức khỏe con người. Nhưng rất nhiều người thích ăn. Nên khi ăn, có người chấm, có người “cùn”. Xét về mặt xã hội hay văn hóa trong bữa ăn hay mối quan hệ giữa con người với con người thì cũng chưa có ai nghiên cứu một cách toàn diện về tơi. Nhưng hễ món tời có mặt ở đâu là ở đó có tiếng cười và khi người ta biếu hay tặng nhau món tời một cách trực tiếp thì kèm theo đó là ánh mắt thăm dò và nụ cười hóm hỉnh. Khi tời được chế biến công phu như pha thêm mắc khẻn dã mịn, gừng hay lá chanh thái cực nhỏ thì màu và mùi của tời hấp dẫn hơn.
Thực ra, màu của món chẻo ăn gỏi ở Nga Sơn và màu của tời chẳng khác nhau mấy, màu của mắm tôm đen thì càng ngại hơn. Nhưng khi ăn, vị của các món đó đã đánh đổ tâm lý con người. Năm nay, chẳng biết bà con ở Như Thanh học ở đâu ra, nhưng tôi được một người bạn biếu mười quả nem bỏ trong một đoạn luồng cao khoảng 8 cm, rộng khoảng 5 cm được buộc và trang trí một cách khéo léo cũng tạo ra sức hấp dẫn riêng và tất nhiên giá nem cũng tăng lên. Tời sau khi chế biến xong cũng sẽ có ống như (Bóng cắm) hay bao bì để đựng một cách bắt mắt và từ đó được bán rộng rãi nhiều nơi, trước hết là các phiên chợ vùng biên thì sẽ có lợi cả về văn hóa ẩm thực nói chung, thương hiệu vùng chế ra món tời nói riêng. Ưu điểm của tời là món ăn để càng lâu càng tốt, nên không lo quá hạn sử dụng. Tời đang chờ những bàn tay và khối óc sáng tạo của những người yêu tơi.
Hà Văn Thương
(*) Chẻo: chéo ( tiếng Thái)
Các tin liên quan