VŨ NGỌC GIAO
Mùa đông năm ấy…
Cơn mưa sầm sập dội về lênh láng tràn qua con đường lúp xúp những bụi hoa chuông, vạt cúc quỳ bên đường rũ xuống ướt nhẹp nép vào nhau yên lặng. Anh tấp vào quán cà phê bên con dốc tìm chiếc bàn khuất trong cùng gọi ly cà phê đen. Quán nhỏ lâu đời nằm lọt thỏm giữa thung lũng bao la được vây bằng những màn mây mờ ảo. Châm điếu thuốc nhìn ra màn mưa dày đặc nghe gió rít qua những tàng cây, từ ngày chuyển lên đây làm việc anh đã quen với những cơn mưa dài lê thê của thành phố cao nguyên đất đỏ, những cơn mưa mà có lần người bạn bảo, nó đỏng đảnh như một cô gái đang yêu, nhưng đôi khi cũng nhẹ nhàng, trầm lắng không đâu bằng.
Nhấp vài ngụm cà phê mưa đã ngớt hạt, anh dõi mắt về cuối con dốc nghe nốt bản hòa tấu guitar từ chiếc loa rè rè trong góc. Một cô bé từ dưới chân dốc đi lên, chiếc áo len sặc sỡ rực giữa trời chiều âm u tương phản với mái tóc đen dày buộc thành hai lọn hờ hững bên vai. Sau lưng cô lao xao tiếng cười cợt, châm chọc của đám con trai đang lẵng nhẵng bám theo, cô bé bước nhanh, một tay ôm giá vẽ, tay kia bấu chặt vào quai túi đeo chéo qua vai.
- Ê con tự kỷ kia! - Một đứa con trai hét to.
Cô bé vẫn cắm cúi đi mặc kệ sau lưng là những tràng cười hô hố. Châm chọc một hồi vẫn không thấy cô bé phản ứng gì, đứa con trai tức tối xông lên chặn đường:
- Ê! Sao không trả lời tao?
Cô bé dừng lại, ánh mắt mông lung nhìn vào một điểm vô định như thể trước cô không có thằng con trai ngỗ ngược kia, gương mặt không biểu lộ chút cảm xúc nào.
- Mày đã tự kỷ mà còn câm à?
Đứa con trai tức giận hét lên, tức thì những đứa đi cùng phá lên cười sằng sặc.
Cô bé vẫn đứng yên, mắt mở to không chớp, môi bặm lại vẻ nhẫn nhịn đến cùng cực nhưng một bên khóe mắt đã ươn ướt, cô vội đưa tay quệt mắt rồi nhìn thẳng vào đứa con trai bằng vẻ mặt lầm lì, ánh mắt không giấu được tia nhìn khinh khỉnh. Bất thần, đứa con trai giật phăng chiếc túi trên vai cô rồi chạy về phía đồng bọn ở phía sau. Tức thì cả đám xúm lại lục tung chiếc túi. Bên trong một tập tranh vẽ bằng màu nước đổ xòa ra trước mắt chúng. Nhiều tiếng trầm trồ thốt lên kinh ngạc:
- Vẽ đẹp ta! Tự kỷ mà biết vẽ ta! Câm mà biết vẽ ta!
Cô bé vẫn đứng yên chịu trận cho đến khi chúng chuyền tay nhau những bức tranh của cô rồi thi nhau xé vụn tung lên trời lả tả.
Cô bé giương ánh mắt bất lực nhìn những bức tranh bị xé nát một cách thảm hại. Thình lình, một tiếng hét xé trời:
- Trả lại cho tao!
Cô lao tới ghì chặt những bức tranh còn lại, đôi mắt rực lên vẻ căm hờn trên gương mặt đang dại đi:
- Trả lại cho tao! - Cô hét lần nữa, ánh mắt vằn lên nhìn từng đứa con trai đang vây quanh.
- Trả nè! Trả nè!
Sau mỗi tiếng “trả nè” chúng lại lao vào giằng những bức tranh còn lại từ tay cô bé.
Cô bé đứng sững nhìn những mẩu tranh tơi tả bằng ánh mắt vô hồn rồi chầm chậm đi về phía đám con trai ngỗ ngược. Sau một hồi hả hê với đống tranh nát vụn, chúng đứng yên tò mò quan sát từng động tác của cô bé với cái nhìn đầy hiếu kỳ. Cô bé vẫn bình thản tiến về phía chúng từng bước… từng bước… nhẹ nhàng như một con mèo rừng. Trong khi chưa hiểu chuyện gì xảy ra anh đã nghe một tiếng thét kinh hoàng từ đứa con trai đã giằng chiếc túi trên tay cô. Thằng bé ôm bụng nằm vật xuống bãi cỏ. Nhanh như chớp cô bé lao tới húc đầu thật mạnh vào bụng những đứa xung quanh…
Anh chạy về phía đám đông ồn ào. Lúc này đứa con trai vẫn ôm bụng quằn quại rên la. Đằng kia, cô bé tiếp tục lao vào từng đứa và lồng lộn cắn xé như một con thú hoang trong cơn điên dại. Đám con trai ban đầu còn chống trả, chúng bẻ cành cây quật túi bụi vào cô, nhưng có vẻ như không biết đau, cô tiếp tục lao vào tấn công cho đến khi cả bọn bỏ chạy mặc hai đứa con trai còn rên rỉ trên bãi cỏ.
- Dừng lại đi!
Anh nhẹ nhàng gỡ bàn tay đang bấu chặt vào đứa con trai đang bò lóp ngóp. Bàn tay khựng lại, cô bé ngước lên. Trong một thoáng anh nghe tim se thắt khi nhận ra trong ánh mắt như điên dại kia đau đáu nỗi đau căm hờn.
- Dừng lại đi! - Anh khẽ nhắc.
Lúc này cô bé mới buông tay đứng lên, đôi vai thõng xuống, ánh mắt dịu dần nhưng một giọt nước trong veo ứa ra bên khóe mắt. Hai đứa con trai tranh thủ tình thế đó, chúng lồm cồm bò dậy len lén rút lui không một tiếng động.
- Em ở gần đây không để tôi đưa về? - Anh hỏi.
- Không cần đâu, cảm ơn!
Cô bé quay đi, dáng vẻ lầm lũi trên con đường đất lầy bùn tun hút những vết chân cừu.
Anh nhìn theo cái bóng mảnh gầy khuất sau vạt cúc quỳ đang rực rỡ sau mưa, lòng dâng một niềm thương cảm lạ lùng. Trên bãi cỏ còn vương vãi mảnh vụn của những bức tranh, anh cúi xuống gom hết cất vào chiếc túi rồi tức tốc lên xe rượt theo cô bé nhưng không kịp. Chiếc bóng nhỏ nhoi mất hút như tàng hình.
*
Đứng trước ngôi nhà có giàn hoa chùm ớt đỏ rực, anh tần ngần bấm chuông. Người đàn bà đi ra, thoạt nhìn dáng vẻ, bước đi thong dong, quý phái nhưng giọng nói như rít qua kẽ răng, nhận ra anh bà khẽ gật đầu mời vào:
- Tôi đi vào vấn đề luôn, anh có thể đến đây dạy cho con tôi một tuần hai buổi như đã thỏa thuận, nhưng nếu hôm nào bận học ở trường con bé sẽ chủ động sắp xếp với anh!
Bà thong thả pha trà rồi lơ đãng nhìn ra cửa sổ, ngoài kia bầy ong đang hút mật bên những chùm hoa thiên lý đong đưa.
- Vâng! - Anh khẽ đáp.
- Nhưng, con gái tôi có phần bướng bỉnh đấy!
- Không sao đâu!
Anh cười, đặt ly nước xuống bàn và nói:
- Chỉ cần cô ấy yêu âm nhạc là đủ.
Người đàn bà yên lặng ngoái vào trong rồi hạ giọng:
- Nó là đứa trẻ tự kỷ, tôi đã rất vất vả để nuôi dạy nó… - Bà bỏ dở câu, gương mặt lộ vẻ mỏi mệt.
Anh có chút thú vị khi nghĩ đến cô bé tự kỷ, liệu anh sẽ bắt đầu như thế nào trong buổi học đầu tiên? Người đàn bà sau một hồi cúi xuống mân mê ly trà trong tay, đoạn bà quay vào phòng khẽ gọi: “Sâm Cầm, ra đây mẹ bảo!”.
Cánh cửa phòng bật mở. Cô bé xuất hiện. Trong chiếc đầm xanh dài tay thùng thình phủ kín gót, chiếc khăn hoa sặc sỡ trùm mớ tóc dày rối tung, gương mặt hãy còn ngái ngủ bỗng choàng tỉnh khi nhận ra anh, cô bé khẽ gật đầu chào rồi đứng yên mắt cắm vào những ngón chân đang di di trên sàn nhà.
- Thầy Khang, từ nay sẽ đến dạy đàn cho con.
- Vâng! - Cô khẽ khàng.
Anh đi về phía cô chìa bàn tay ra thì thầm:
- Chào Sâm Cầm, chúng ta quen nhau rồi mà, phải vậy không?
Cô bé khẽ gật đầu với nụ cười lặn sâu trong mắt.
Buổi học đầu tiên, anh đến. Mở cửa cho anh là một bà cô già mặt mũi nghễnh ngãng:
- Không có ai ở nhà cả! - Bà lúc lắc gương mặt to sụ trùm trong chiếc khăn len cũ mèm màu ô liu.
- Hôm nay cháu có lịch dạy đàn cho Sâm Cầm.
- Ơ… vậy cậu vào đi!
Bà cười hềnh hệch, le te đi mở cổng:
- Tôi cảnh giác cậu ạ! Dạo này trộm tinh vi lắm!
Trong sân bầy chim câu lững thững đi lại mổ những hạt đậu li ti bà cô già vừa vãi ra, nghe tiếng chân anh đến gần chúng vẫn thản nhiên mổ hạt. Đưa anh đi qua hành lang bên hiên bà cô già dừng lại trước căn phòng nép bên giàn thiên lý.
- Con bé trong này! - Nói rồi bà quay ra sân cầm chổi vun mớ lá rụng lại thành đống.
Cánh cửa bỏ ngỏ đủ cho anh nhìn thấy một căn phòng con gái bừa bộn với kệ sách ngổn ngang nhiều đến nỗi tràn cả ra sàn nhà, trên giá một bức màu nước vẽ dở gương mặt một người đàn ông với thần thái rất lạ. Góc bên kia, chiếc đàn piano phủ tấm khăn trắng đã ngả màu ngà. Trên chiếc ghế mây cô bé ngồi lọt thỏm, thu mình trong chiếc áo đầm rộng lơ đãng nhìn ra vườn, mớ tóc rũ xuống thênh thang qua ghế. Cô vòng tay ôm gối, đôi vai mảnh gầy nhô lên đốt xương buồn bã. Nghe tiếng bước chân cô quay lại, gương mặt bình thản không biểu lộ cảm xúc gì khi thấy anh đứng đó.
- Hôm nay chúng ta bắt đầu thôi!
Anh nheo mắt nhìn dáng vẻ thiểu não của cô khẽ hỏi:
- Cầm thích học đàn chứ?
Yên lặng. Chỉ nghe tiếng tích tắc chậm rãi của chiếc đồng hồ cũ kỹ. Cô bé đứng lên đi về phía cây đàn kéo tấm vải xuống vẻ chán chường.
- Cầm không thích học đàn, phải vậy không? - Anh hỏi.
Cô bé buông một tiếng thở thật nhẹ:
- Mẹ bảo chơi đàn sẽ chữa được bệnh cho em.
- Bệnh gì kia?
- Tự kỷ.
Cô bé trả lời, giọng khô khốc, cúi xuống se sẽ chạm ngón trỏ vào phím đàn, thanh âm bật lên khô khốc.
Anh ngồi vào đàn, những ngón tay lướt nhẹ, giai điệu bản “Hungarian Sonata” ngân lên như tiếng mưa mùa thu. Dìu dặt. Lãng đãng. Ngoài kia tiếng thông lao xao reo, một nhánh cây gầy gãy gập đập vào ô cửa kính, gió rít trên mái nhà len lỏi qua khe, mớ giấy dưới sàn nhà bay lả tả. Cô bé vẫn đứng lặng nhìn ra ngoài, ánh mắt trôi trên những ngọn cây đang rạp xuống ngả nghiêng…
*
Hơn ba năm. Đều đặn mỗi tuần anh ở bên nàng, dạy nàng chơi đàn và nhìn nàng chập chững bước qua cánh cửa thiếu nữ.
“Rồi những lúc như thế, em ru rú trong căn phòng này, nơi đây là thế giới của riêng em, nơi đây em thật sự được sống cuộc đời mình” - Nàng nói với anh vào một buổi chiều xám xịt khi anh hớt hải chạy đến vì hai ngày liên tục anh gọi nàng không nghe máy. Anh bắt gặp nỗi cô độc dâng lên nghẹn ứ trong đôi mắt đó. “Em là kết quả của một cuộc tình trước khi mẹ về với ba…” - Giọng nàng đều đều, mắt nàng trôi trên những tầng cây ngả rạp. “Và rồi ba xuất hiện cứu vớt đời mẹ, ba yêu mẹ, ba chờ đợi cơ hội và ngày đó đã đến” - Nàng cúi mặt, khóe miệng mím lại như ngậm một viên thuốc đắng. “Đôi khi em bắt gặp trên gương mặt mẹ nỗi gì đó như ê chề khi nhìn em, em như chứng nhân của một sự bội bạc, có lẽ… em không nên có mặt trên cõi đời này”.
- Sâm Cầm! Đừng nhạy cảm như thế!
- Không! Đó là sự thật! Em cô độc trong chính căn nhà của mình. Có lúc chỉ mỗi em vào ra trong thế giới này với nụ cười như một đứa ngẩn ngơ.
Anh yên lặng nghe tiếng nàng đều đều kể, bỗng nàng đứng phắt dậy kéo anh ra vườn, giọng ráo hoảnh:
- Ra xem hoa em trồng, đi!
Sau một hồi dạo quanh vườn nàng lại dắt anh dạo quanh nhà, hớn hở chỉ từng thứ:
- Đố anh cái giá vẽ này em đặt tên gì?
- Thì tên Giá Vẽ chứ là gì. - Anh dấm dẳng.
- Sai, tên Thương.
- Sao lại Thương?
- Tại em thương nó!
Nàng bật cười chỉ vào chiếc cặp:
- Đố anh nó tên gì?
- Cặp. - Anh cộc lốc.
- Sai, tên Oải.
- Sao lại Oải?
- Tại mỗi ngày ôm nó đến trường em oải lắm luôn.
Nàng cười hinh hích chỉ vào chiếc đàn: “Còn nó?”. “Piano chứ tên gì?” - Anh ngán ngẩm. Lần này nàng cười phá lên: “Sai bét, tên Sấm!”. “Sao lại Sấm?”. “Tại mỗi khi em chạm vào tiếng nó vang lên như sấm”. Nàng chạy đến bên chiếc đàn, tay gõ thật mạnh lên bàn phím vẻ nghịch ngợm.
Có những buổi học chỉ xoay quanh thế giới nhỏ bé của nàng, những trò chơi nàng tự bày ra, những cái tên ngớ ngẩn do nàng đặt cho những đồ vật trong nhà. Cái chổi nàng gọi là “Phù Thủy”, chiếc máy may cũ kỹ ở góc nhà là “Bà Lão”, cái lò vi sóng trong bếp là “Khò Khè”… Kể đến đây nàng lại cười toáng lên: “Tại mỗi khi cho thức ăn vào lò hâm, nó cứ khò khè như ông cụ lên cơn hen suyễn”.
Một lần anh đến, sàn nhà la liệt những cọ vẽ, màu sơn. Nàng mím môi cắm cúi bên giá vẽ, tay quệt từng nhát cọ thật mạnh lên bức tranh, trên đó gương mặt một người đàn ông lạnh lùng, méo mó.
- Cầm vẽ ai vậy?
- Cha em! - Nàng khẽ khàng.
- Rất nhiều năm, đôi khi em vẫn mơ thấy cha, em gặp cha và được ông ấy ôm vào lòng, mãi đến khi trước mắt hiện ra giàn hoa chùm ớt em mới tỉnh mộng, biết mình đã về đúng nơi chốn của mình. Có lúc em thèm được sống như một người ẩn tu, đến một nơi rất xa…
Mắt nàng đang trôi chợt dừng lại, quay sang anh: “Mà hôm nay chúng ta học bài gì nhỉ?!” - Nàng lại ráo hoảnh, cúi xuống xếp cọ vẽ vào chiếc thùng kê trong góc. Anh hiểu, nàng đang che giấu cảm xúc đang chực tràn ra trong sóng mắt kia.
… Bẵng đi, những buổi học nàng không còn nhắc đến cha, chuyện ẩn tu hay những giấc mơ. Anh nhìn thấy những niềm vui nhỏ nhoi ẩn sau ánh mắt đầy ám ảnh mỗi khi nàng len lén nhìn anh. Nàng lớn bổng lên, thân thể cũng khác xưa, mềm mại và sâu lắng đi nhiều. Có những buổi chiều lướt trên phím đàn, anh nghe đôi tay mình lỗi nhịp…
Chiều chủ nhật. Như mọi lần anh đến. Bà cô già hớt hải mở cổng, kéo anh vào trong thì thào:
- Cổ đi rồi?
- Cổ là ai hả bà?
- Cô Cầm đó!
Anh bàng hoàng, nghe như có cơn lốc vừa se sẽ đi qua cùng giai điệu bản nhạc nàng vừa mới chơi hôm nao cũng ngân lên giữa trời chiều. Anh bần thần bên cánh cửa phòng nàng cho đến khi tiếng bà cô già gọi giật:
- Nè cậu, cậu có biết cổ đi đâu không?
Anh lắc đầu quay đi. Cánh cổng sau lưng khép lại. Bà cô già vội vã quay vào quét lá. Còn một mình, anh lang thang qua rừng cúc quỳ, nơi lần đầu tiên nhìn thấy nàng từ chân dốc đi lên giữa đám con trai ngỗ ngược, chiếc áo len sặc sỡ cùng mái tóc buộc hờ hững bên vai, trông nàng nhỏ bé và đơn độc đến tội nghiệp.
… Ba năm. Thời gian chưa đủ để nguôi ngoai nỗi nhớ.
Anh trở lại nơi này, thả bộ trên con đường đất hằn lên những dấu chân cừu đi qua. Đến trước ngôi nhà nhỏ của nàng, anh lặng đứng như bắt gặp một ký ức xa xưa đau đến quặn thắt. Ngôi nhà vẫn thế, vẫn nhỏ nhoi dịu dàng giữa một rừng cúc quỳ đang mùa rực lên trong thung lũng hoa vàng. Cơn gió chiều nay vẫn thế, vẫn ràn rạt dội về từng cơn miệt mài khiến đồi lau hồng rạp mình bên cánh đồng đang mùa thu hoạch. Chơi vơi giữa thinh không, anh nghe như tiếng nàng đang thầm thì kể chuyện, những câu chuyện về giấc mơ không đầu không cuối trong những đêm chập chờn. Câu chuyện về bức tranh vẽ dở còn ở yên trên giá, chuyện bé cún Pipi ba ngày rồi bỏ đi không về, chuyện bà cô già nghễnh ngãng lại cho nước rửa bát vào máy giặt... Giàn hoa chùm ớt năm nào còn yếu ớt men theo bờ rào giờ đã đánh rơi từng chùm lửa lập lòe, phủ xuống cánh cổng gỗ tróc sơn bạc màu thời gian. Trong màn chiều ảm đạm, con đường đất đỏ vẫn tun hút những vệt xe kéo dài đến mịt mờ.
Căn phòng của nàng vẫn ở đó, lặng lẽ nép bên giàn thiên lý thoảng hương, sau ô cửa kính mờ đục vì bụi bẩn, bức tĩnh vật với đóa cúc quỳ vẫn đóng khung trên tường vôi loang lổ giăng đầy mạng nhện, trên kệ sách ngổn ngang những tác phẩm của: Balzac, Victor Hugo, Alexandre Dumas… Cạnh đó, con khỉ nhồi bông đã sứt một bên tai, bó hoa dại nàng hái về trong một lần cùng anh dạo trên đồng cỏ đã khô cong từ bao giờ... Tất cả còn nguyên ở đó, cả bức chân dung nàng tự họa trong một chiều cuối đông. Anh đến, nàng nhờ anh đóng chiếc đinh treo… Vẫn mái tóc buồn như đêm, ánh mắt sâu thẳm đến ám ảnh, nàng ngồi vào đàn, những ngón tay lướt nhẹ trên phím nhưng mặt mũi vơ vất tận đâu. “Sâm Cầm!” - Anh gọi. Nàng gục đầu yên lặng, mớ tóc rối xõa tràn trên bờ vai mảnh gầy đến tội nghiệp.
Anh đợi nàng, chẳng có gì ngoài chiếc túi đựng những bức tranh bị xé vụn anh đã cất giữ bao năm. Và một lời nguyện cầu. Nàng trở về, sẽ có anh đón đợi, như cái cách người ta vẫn đón đợi một người thương…
“Về đi! Sâm Cầm!” - Tiếng anh thì thào trong cơn gió chiều vừa thoảng qua rồi tắt lịm giữa một vũng mây mù…
V.N.G