ĐỔI MỚI HOẠT ĐỘNG, NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG SÁNG TẠO VĂN HỌC NGHỆ THUẬT XỨ THANH TRONG THỜI KỲ MỚI
Trong những năm qua, Văn học nghệ thuật xứ Thanh không ngừng nỗ lực, từng bước vượt qua khó khăn, thử thách nhằm đổi mới hoạt động, nâng cao chất lượng sáng tạo, đáp ứng đòi hỏi, yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ mới.
Văn học nghệ thuật (VHNT) là lĩnh vực rất quan trọng, đặc biệt tinh tế của văn hóa; là nhu cầu thiết yếu, thể hiện khát vọng Chân - Thiện - Mỹ của con người; là một trong những động lực to lớn trực tiếp góp phần xây dựng nền tảng tinh thần xã hội và sự phát triển toàn diện của con người Việt Nam. Song hành cùng sự vận động và phát triển của quê hương, đất nước, VHNT Thanh Hóa đã bám sát thực tiễn để phát hiện, phản ánh đa dạng các đối tượng, các mô hình hay, cách làm sáng tạo, hiệu quả trên nhiều lĩnh vực, không ngừng phát triển cả về số lượng và chất lượng, cơ cấu tổ chức, hoạt động, gặt hái được nhiều thành tựu đáng tự hào.
Hiện nay, Hội VHNT Thanh Hóa có gần 500 hội viên, hơn một nửa là đảng viên, hoạt động ở 11 Ban Chuyên ngành, trong đó có 4 NSND, 35 NSƯT, hàng chục Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Thạc sĩ, 32 người là hội viên các hội Trung ương, là tỉnh có lực lượng hội viên thuộc top đầu cả nước. Có thể khẳng định, đây là nguồn lực đang đóng góp tích cực cho sự phát triển của VHNT, góp phần giữ gìn và phát huy sắc thái văn hóa xứ Thanh một cách trực tiếp, mạnh mẽ và hiệu quả nhất. Hội VHNT tỉnh và các đơn vị nghệ thuật được sắp xếp, kiện toàn, bước đầu nâng cao chất lượng hoạt động. Các điều kiện cơ sở vật chất, kỹ thuật phục vụ cho hoạt động VHNT được đầu tư nâng cấp.
Trong những năm qua, Hội VHNT Thanh Hóa đã tổ chức 160 chuyến đi thực tế sáng tác, có 10.000 tác phẩm do hội viên sáng tác ở tất cả các loại hình nghệ thuật. Thông qua các tác phẩm có tính tư tưởng, giá trị nghệ thuật cao, VHNT đã làm tốt chức năng, nhiệm vụ vừa định hướng vừa đáp ứng nhu cầu văn hóa - tinh thần ngày càng cao của nhân dân. VHNT là một trong những động lực to lớn trực tiếp góp phần xây dựng nền tảng tinh thần của xã hội và sự phát triển toàn diện con người xứ Thanh nói riêng, Việt Nam nói chung.
Những “trái ngọt” ấy là kết quả của sự quan tâm, tạo điều kiện, định hướng, lãnh chỉ đạo sâu sát, kịp thời của các cấp, các ngành. Trong những năm qua, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy đã tham mưu cho Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa tăng cường chỉ đạo, định hướng hoạt động của Hội VHNT tỉnh, góp phần thực hiện có hiệu quả đường lối, chủ trương của Đảng, Nhà nước về VHNT.
Cùng với đó, sự nỗ lực, cố gắng của các Ban Chuyên ngành đã góp phần quan trọng xây dựng nên thành tích chung của Hội VHNT Thanh Hóa. Bởi vậy, nếu ví Hội VHNT Thanh Hóa là vườn hoa đa sắc thì mỗi Ban Chuyên ngành thuộc Hội như những bông hoa tươi thắm, ngát hương góp phần làm nên sự phong phú, đa dạng, phát triển.
Ban Thơ, bằng tâm huyết, đam mê và sức sáng tạo dồi dào, không ngơi nghỉ, nhiều năm qua, đội ngũ các nhà thơ xứ Thanh đã cho ra đời nhiều tác phẩm có giá trị, thể hiện rõ đời sống tinh thần qua các đề tài: lịch sử, đấu tranh cách mạng, bảo vệ Tổ quốc, xây dựng đất nước, mang đậm dấu ấn và hơi thở, nhịp sống sôi động của công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Với sự cống hiến, sức sáng tạo, lao động nghệ thuật bền bỉ của nhiều cây viết tiêu biểu như: Nhà văn Kiều Vượng, nhà văn Từ Nguyên Tĩnh, nhà văn Hà Thị Cẩm Anh, nhà văn Đào Hữu Phương, nhà văn Cẩm Hương, nhà văn Hoàng Trọng Cường, nhà văn Nguyễn Văn Đệ, nhà văn Viên Lan Anh, nhà văn Lê Ngọc Minh, nhà văn Ngân Hằng…, nhiều năm qua, Ban Văn xuôi được xem là một trong những ban hoạt động sôi nổi, gặt hái được nhiều thành tích, nhạy bén trong việc tiếp cận và tái hiện sức sống xứ Thanh trong thời kỳ mới qua các trang viết.
Ban Nhiếp ảnh luôn đồng hành cùng sự phát triển và đổi mới của quê hương, đất nước. Nhiếp ảnh đã có mặt khắp các lĩnh vực chính trị - xã hội, kinh tế, văn hóa, an ninh - quốc phòng để phản ánh chân thực, sinh động những kết quả và thành tựu của tỉnh trong thời gian qua.
Ban Mỹ thuật hăng hái, sôi nổi trong hoạt động sáng tạo nghệ thuật. Nhiều nghệ sỹ có tác phẩm tham gia triển lãm tranh khu vực, toàn quốc, ASEAN. Nhiều tác phẩm đoạt giải cấp tỉnh, cấp khu vực, Hội Mỹ thuật Việt Nam. Các mảng nội dung đề tài mà các họa sĩ theo đuổi rất phong phú, đa dạng, đan xen giữa truyền thống và hiện đại. Những giải thưởng mà Ban Mỹ thuật đã đạt được ghi đậm dấu ấn của người trẻ. Đây cũng là dấu mốc quan trọng cho nền mỹ thuật xứ Thanh, góp phần làm nên diện mạo mỹ thuật tỉnh Thanh trong dòng chảy mỹ thuật Việt Nam.
Do nhiều yếu tố tựu trung lại, suốt một thời gian dài, Ban Lý luận - Phê bình hoạt động với số lượng thành viên khiêm tốn, tuổi đời của các thành viên cao. Vì lẽ đó, để tránh rơi vào tình trạng “đứt gãy”, “tre đã già mà măng chưa mọc”, trong những năm qua, Ban Lý luận - Phê bình hằng năm đều đặt nhiệm vụ phát hiện, bồi dưỡng, kết nạp hội viên là nhiệm vụ trọng tâm. Việc tổ chức hoạt động cũng đã chuyên nghiệp và khởi sắc hơn, dần khẳng định vị trí là một Ban Chuyên ngành có mối liên hệ chặt chẽ và tác động, ảnh hưởng đến sự vận động, phát triển của VHNT nói chung.
Các Ban Chuyên ngành khác và một số bộ phận, cơ quan trực thuộc Hội như: Tạp chí Văn nghệ Xứ Thanh, mảng Văn trẻ, mảng Miền núi, CLB nữ văn nghệ sĩ xứ Thanh, CLB Họa sĩ trẻ Lam Sơn, CLB Thư pháp Thanh Hoa cũng đã tô điểm cho vườn hoa VHNT Thanh Hóa thêm thắm sắc.
Sự phát triển sôi động của VHNT không thể không kể đến vai trò của việc thúc đẩy, đa dạng hình thức tuyên truyền, quảng bá, giới thiệu trên các ấn phẩm, phương tiện thông tin đại chúng. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh, song hành cùng Tạp chí Văn nghệ Xứ Thanh, Báo Thanh Hóa, Đài Phát thanh và Truyền hình Thanh Hóa đã và đang trở thành những mảnh đất màu mỡ, sân chơi rộng rãi cho các cây viết VHNT thỏa sức sáng tạo, tự tin xuất hiện, giới thiệu mình với đông đảo công chúng.
Mặc dù đã đạt được nhiều kết quả nhưng nhìn nhận vào thực tế hoạt động của VHNT xứ Thanh trong thời gian qua vẫn còn tồn tại một số hạn chế: VHNT chưa có nhiều tên tuổi, tác phẩm xứng tầm với bề dày lịch sử - văn hóa, sự phát triển sôi động của tỉnh, có giá trị cao về tư tưởng, nghệ thuật, gây dấu ấn mạnh mẽ trong lòng độc giả, lan tỏa trong xã hội. Công tác bồi dưỡng, phát triển đội ngũ, công tác xã hội hóa để huy động nguồn lực phục vụ sáng tác, quảng bá VHNT còn yếu…
Để VHNT Thanh Hóa phát triển xứng tầm với sự phát triển của tỉnh, đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi trong tình hình mới cần có sự quan tâm, tạo điều kiện, đầu tư hơn nữa từ phía các cấp, các ngành và toàn xã hội như: duy trì và tăng cường các hoạt động hỗ trợ sáng tác (thời gian đi thực tế sáng tác dài hơn, tổ chức trại sáng tác, hỗ trợ xuất bản tác phẩm, tổ chức nhiều các cuộc hội thảo, tọa đàm, triển lãm, giao lưu văn hóa - nghệ thuật…); có hoạt động tôn vinh các văn nghệ sĩ có cống hiến lâu dài và hiệu quả cho đời sống văn học - nghệ thuật tỉnh; xây dựng chế độ đãi ngộ hợp lý cho những người tham gia với vai trò “không chuyên” nhưng hoạt động thường xuyên, có nhiều đóng góp cho tổ chức Hội VHNT…
Hơn hết, bản thân mỗi văn nghệ sĩ và tổ chức Hội phải nêu cao tinh thần, nhận thức về vai trò, nhiệm vụ của mình, từ đó nỗ lực, phấn đấu, cống hiến hết mình cho sự phát triển của VHNT tỉnh. Ông Hoàng Bá Tường, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy nhấn mạnh: “Trong thời gian tới, Hội VHNT Thanh Hóa cần phối hợp thực hiện tốt các nhiệm vụ trọng tâm; tăng cường củng cố, nâng cao hơn nữa chất lượng hoạt động VHNT; khuyến khích, động viên đội ngũ văn nghệ sĩ xứ Thanh không ngừng sáng tạo, tâm huyết và trách nhiệm vì sự phát triển của quê hương, đất nước. Bên cạnh đó, đội ngũ văn nghệ sĩ cần tăng cường sáng tác và đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá hình ảnh đất và người xứ Thanh trong quá khứ cũng như trong thời kỳ đổi mới, góp phần xây dựng Thanh Hóa trở thành tỉnh giàu đẹp, văn minh, kiểu mẫu”.
B.H.T