Thơ Thanh Hóa trong dòng chảy văn học xứ Thanh - Lâm Bằng
<html>
<head>
<title></title>
</head>
<body>
<p style="text-align: justify;">Những năm đầu thế kỷ XXI, nền văn học, nghệ thuật n&oacute;i chung v&agrave; văn học Thanh H&oacute;a n&oacute;i ri&ecirc;ng c&oacute; bước ph&aacute;t triển mới, với những th&agrave;nh tựu đ&aacute;ng ghi nhận. Đội ngũ những người hoạt động s&aacute;ng tạo văn học ng&agrave;y c&agrave;ng đ&ocirc;ng đảo, sung sức; đề t&agrave;i được mở rộng; sức s&aacute;ng tạo ng&agrave;y c&agrave;ng phong ph&uacute;, đa dạng về phong c&aacute;ch, đa giọng điệu v&agrave; đa chiều trường thể hiện. Văn học Thanh H&oacute;a h&ograve;a nhập xuất sắc c&ugrave;ng văn học cả nước, g&oacute;p phần xứng đ&aacute;ng v&agrave;o sự ph&aacute;t triển của nền văn học, nghệ thuật xứ Thanh.<br />
L&agrave; chuy&ecirc;n ng&agrave;nh c&oacute; số hội vi&ecirc;n đ&ocirc;ng, Ban thơ c&oacute; đội ngũ s&aacute;ng t&aacute;c h&ugrave;ng hậu, vừa c&oacute; vốn sống lại vừa đam m&ecirc; s&aacute;ng t&aacute;c. Mỗi hội vi&ecirc;n đều tỏ r&otilde; bản lĩnh người cầm b&uacute;t, thể hiện r&otilde; tr&aacute;ch nhiệm c&ocirc;ng d&acirc;n v&agrave; tr&aacute;ch nhiệm văn nghệ sỹ trước qu&ecirc; hương, đất nước v&agrave; thời đại. Tr&aacute;ch nhiệm, t&acirc;m huyết v&igrave; nền thơ xứ Thanh v&agrave; sự nghiệp văn học nghệ thuật tỉnh Thanh. Hầu hết c&aacute;c hội vi&ecirc;n thơ c&oacute; t&igrave;nh đo&agrave;n kết, tương trợ lẫn nhau, tạo được bầu kh&ocirc;ng kh&iacute; th&acirc;n &aacute;i, ch&acirc;n t&igrave;nh để c&oacute; nhiều hứng khởi trong s&aacute;ng t&aacute;c.<br />
Thực tế cuộc sống s&ocirc;i động của qu&ecirc; hương, đất nước l&agrave; nguồn cảm hứng v&ocirc; tận để mỗi t&aacute;c giả thơ viết n&ecirc;n những vần thơ mang đậm hơi thở của cuộc sống, rung động l&ograve;ng người...<br />
Chưa bao giờ thơ Thanh H&oacute;a lại nở rộ như b&acirc;y giờ. C&oacute; thể v&iacute; thơ Thanh H&oacute;a như vườn hoa đa sắc m&agrave;u. L&agrave; d&agrave;n đồng ca đa thanh, đa cung bậc v&agrave; đa giọng điệu. Với một đội ngũ sung sức 56 hội vi&ecirc;n, trong 5 năm qua, c&aacute;c hội vi&ecirc;n ng&agrave;nh thơ đ&atilde; cho ra đời gần 100 tập thơ v&agrave; trường ca. C&oacute; t&aacute;c giả đều đặn mỗi năm cho ra đời một tập thơ. Hầu hết c&aacute;c hội vi&ecirc;n đều c&oacute; tập thơ tr&igrave;nh l&agrave;ng trong nhiệm kỳ. Đ&acirc;y l&agrave; kết quả đ&aacute;ng ghi nhận về số lượng v&agrave; cũng thể hiện sức viết sung sức của c&aacute;c t&aacute;c giả thơ xứ Thanh.&nbsp;<br />
Thơ Thanh H&oacute;a c&oacute; tiếng n&oacute;i v&agrave; c&oacute; vị tr&iacute; tr&ecirc;n thi đ&agrave;n cả nước. Nhiều hội vi&ecirc;n c&oacute; thơ đăng thường xuy&ecirc;n tr&ecirc;n c&aacute;c b&aacute;o, tạp ch&iacute; uy t&iacute;n như: Tạp ch&iacute; Văn nghệ Qu&acirc;n đội, tạp ch&iacute; Nh&agrave; văn v&agrave; T&aacute;c phẩm, tạp ch&iacute; Thơ, b&aacute;o Văn nghệ của Hội Nh&agrave; văn Việt Nam. V&agrave; gi&agrave;nh được giải cao trong c&aacute;c cuộc thi. Tuy nhi&ecirc;n cũng cần mạnh dạn nhận ra rằng, ở một bộ phận n&agrave;o đ&oacute; sự h&ograve;a nhập với cả nước c&ograve;n d&egrave; dặt, thậm ch&iacute; c&ograve;n c&oacute; khoảng c&aacute;ch nhất định. Chưa c&oacute; sự bứt ph&aacute;, cả ở từng t&aacute;c giả v&agrave; cả ở phong tr&agrave;o chung. Đ&atilde; c&oacute; t&acirc;m l&yacute; tự bằng l&ograve;ng v&agrave; tự m&atilde;n với c&aacute;i đ&atilde; c&oacute;. Hiếm thấy c&oacute; một c&aacute; t&iacute;nh thơ, sống quyết liệt với thơ, quyết liệt v&igrave; thơ. Những t&aacute;c giả mới xuất hiện, &iacute;t thấy c&oacute; những giọng điệu ri&ecirc;ng, phong c&aacute;ch ri&ecirc;ng, mới, lạ...<br />
Lớp nh&agrave; thơ xuất hiện trước v&agrave; kề sau năm 1975 mặc d&ugrave; tuổi đ&atilde; cao, đ&atilde; thưa vắng nhiều nhưng số c&ograve;n lại vẫn viết rất sung sức, vẫn l&agrave; lực lượng chủ c&ocirc;ng của thơ xứ Thanh. Đội ngũ t&aacute;c giả xuất hiện trước thềm đổi mới thưa v&agrave; mỏng. Nhưng đ&acirc;y l&agrave; lực lượng đầy tiềm năng, nhiều kh&aacute;t vọng, sớm bộc lộ t&iacute;nh c&aacute;ch, &iacute;t nhiều đ&atilde; khẳng định được m&igrave;nh nhưng rất cần được cọ s&aacute;t với l&yacute; luận ph&ecirc; b&igrave;nh để c&oacute; bước đi vững chắc hơn nữa. Đ&ocirc;ng đảo nhất vẫn l&agrave; lớp t&aacute;c giả xuất hiện những năm đầu thế kỷ 21. Đ&acirc;y l&agrave; những người c&oacute; nhiều vốn sống, c&oacute; nhiệt t&igrave;nh với thơ nhưng tuổi trung b&igrave;nh hơi cao, đa số tự bằng l&ograve;ng với những g&igrave; m&igrave;nh đ&atilde; c&oacute;. Đội ngũ n&agrave;y lu&ocirc;n đối mặt với th&aacute;ch thức lớn l&agrave; sự s&agrave;ng lọc nghiệt ng&atilde; của thi ca.&nbsp;<br />
C&oacute; thể khẳng định rằng, trong chiều d&agrave;i 43 năm của Hội VHNT Thanh H&oacute;a, những hội vi&ecirc;n thơ ch&uacute;ng ta d&ugrave; đang ở nhiều cung bậc kh&aacute;c nhau, nhưng vừa l&agrave; chủ nh&acirc;n, vừa l&agrave; người khắc họa n&ecirc;n diện mạo thơ xứ Thanh nhiều thập kỷ cuối thế kỷ Hai mươi v&agrave; những năm đầu thế kỷ XXI.<br />
Ng&agrave;y thơ rằm th&aacute;ng Gi&ecirc;ng h&agrave;ng năm được tổ chức đều đặn, c&oacute; năm tổ chức quy m&ocirc; ho&agrave;nh tr&aacute;ng, c&oacute; được những hiệu ứng nhất định, chứng tỏ c&ocirc;ng ch&uacute;ng kh&ocirc;ng quay lưng lại với thơ, c&ocirc;ng ch&uacute;ng vẫn nồng nhiệt đ&oacute;n nhận thơ, v&agrave; thơ ng&agrave;y c&agrave;ng gắn liền với c&ocirc;ng ch&uacute;ng, gắn liền với đời sống x&atilde; hội. Tổ chức ng&agrave;y thơ Việt Nam l&agrave; dịp để t&ocirc;n vinh thơ, đưa thơ đến với c&ocirc;ng ch&uacute;ng, l&agrave; dịp gặp gỡ, giao lưu, cộng hưởng giữa nh&agrave; thơ với bạn đọc y&ecirc;u thơ. Tuy nhi&ecirc;n, cần phải đổi mới cả về h&igrave;nh thức v&agrave; quy m&ocirc; để ng&agrave;y thơ thật sự trở th&agrave;nh ng&agrave;y hội của những người l&agrave;m thơ v&agrave; c&ocirc;ng ch&uacute;ng y&ecirc;u thơ.<br />
C&ocirc;ng t&aacute;c hội thảo, tọa đ&agrave;m thơ v&agrave; giới thiệu s&aacute;ch c&ograve;n &iacute;t, chưa được thường xuy&ecirc;n, chưa đ&aacute;p ứng được y&ecirc;u cầu th&uacute;c đẩy s&aacute;ng t&aacute;c. Trong nhiệm kỳ tổ chức được 3 cuộc hội thảo. Mỗi hội thảo l&agrave; một dịp để t&aacute;c giả, độc giả v&agrave; c&ocirc;ng ch&uacute;ng y&ecirc;u thơ vừa c&oacute; được mối d&acirc;y đồng cảm vừa c&oacute; c&aacute;i nh&igrave;n nhiều chiều về một t&aacute;c phẩm cụ thể, một t&aacute;c giả cụ thể, khẳng định được gi&aacute; trị, th&agrave;nh c&ocirc;ng của t&aacute;c phẩm cũng như khả năng s&aacute;ng tạo v&agrave; ti&ecirc;n lượng được bước đi của t&aacute;c giả. Tuy nhi&ecirc;n, cũng c&oacute; hội thảo c&ograve;n nặng về ca tụng một chiều, thiếu những &yacute; kiến x&aacute;c đ&aacute;ng hay kh&aacute;i qu&aacute;t ch&acirc;n dung t&aacute;c giả chưa thật ch&acirc;n x&aacute;c để gi&uacute;p t&aacute;c giả c&oacute; c&aacute;i nh&igrave;n r&otilde; hơn về ch&iacute;nh m&igrave;nh, cho n&ecirc;n chưa k&iacute;ch th&iacute;ch được năng lực s&aacute;ng t&aacute;c của c&aacute;c t&aacute;c giả v&agrave; th&uacute;c đẩy phong tr&agrave;o. Cần được ph&aacute;t huy hơn nữa hoạt động n&agrave;y để t&aacute;c giả, nh&agrave; ph&ecirc; b&igrave;nh v&agrave; độc giả c&oacute; được giao điểm tư duy, từ đ&oacute; th&uacute;c đẩy s&aacute;ng t&aacute;c ph&aacute;t triển.<br />
Cũng như nhiều chuy&ecirc;n ng&agrave;nh kh&aacute;c, đội ngũ hội vi&ecirc;n ng&agrave;nh thơ đang c&oacute; xu hướng gi&agrave; h&oacute;a về tuổi t&aacute;c. Đ&acirc;y cũng l&agrave; điều cần suy ngẫm trong c&ocirc;ng t&aacute;c ph&aacute;t triển hội vi&ecirc;n.<br />
Phần lớn c&aacute;c hội vi&ecirc;n đều t&acirc;m huyết với thơ, ham m&ecirc; lao động v&agrave; miệt m&agrave;i s&aacute;ng tạo. Tuy vậy vẫn c&ograve;n c&oacute; hội vi&ecirc;n chưa thật sự đầu tư cho t&aacute;c phẩm, chưa c&oacute; kh&aacute;m ph&aacute; về ng&ocirc;n ngữ, cấu tứ, c&aacute;ch biểu đạt, về khai th&aacute;c đề t&agrave;i, v&agrave; nhất l&agrave; sự lắng đọng cần thiết. V&igrave; vậy, chất lượng t&aacute;c phẩm chưa đi tới giới hạn cần c&oacute;. T&aacute;c giả kh&oacute; đi xa hơn, chưa tho&aacute;t khỏi lối m&ograve;n, c&ograve;n l&uacute;ng t&uacute;ng, dẫn đến những s&aacute;ng t&aacute;c hời hợt, dễ d&atilde;i, c&acirc;u thơ m&ograve;n s&aacute;o, ngh&egrave;o h&igrave;nh ảnh.<br />
Thơ l&agrave; sự thăng hoa của cuộc sống, thơ l&agrave; tiếng ca của t&acirc;m hồn. Thi ca khiến con người x&iacute;ch lại gần nhau hơn, v&agrave; vốn kh&ocirc;ng thể thiếu trong đời sống x&atilde; hội. C&agrave;ng kh&ocirc;ng thể thiếu trong một x&atilde; hội đang cuộn chảy kh&ocirc;ng ngừng của sự ph&aacute;t triển v&agrave; hội nhập. Hy vọng rằng, đội ngũ những người l&agrave;m thơ xứ Thanh, dưới m&aacute;i nh&agrave; chung Hội VHNT Thanh H&oacute;a, trong bầu kh&ocirc;ng kh&iacute; &acirc;n t&igrave;nh v&agrave; thấm đượm y&ecirc;u thương của qu&ecirc; hương n&uacute;i Rồng, s&ocirc;ng M&atilde;, sẽ cho ra đời những vần thơ lay động l&ograve;ng người, h&ograve;a nhập c&ugrave;ng thi ca cả nước, tạo n&ecirc;n những lớp s&oacute;ng s&ocirc;i động trong d&ograve;ng chảy của văn học xứ Thanh.<br />
&nbsp;&nbsp; &nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;L.B</p>
<p style="text-align: justify;"><em>* Tham luận tại Đại hội Hội VHNT Thanh H&oacute;a lần thứ IX, ng&agrave;y 31-12-2017</em></p>
</body>
</html>
Các tin liên quan