Người Hàm Rồng trước ngày hội non sông - Lê Xuân Giang
Vào những ngày đầu tháng 5 năm 2021 này ai đến phường Hàm Rồng, thành phố Thanh Hóa cũng thấy pa nô, áp phích, khẩu hiệu, cờ hoa tuyên truyền cho ngày bầu cử Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp (23-5-2021) được trưng bày rực rỡ trên khắp các tuyến đường. Tập trung nhất vẫn là khu vực công sở của phường, nằm bên quảng trường Hàm Rồng, cách cầu Hàm Rồng lịch sử chỉ vài trăm mét. Ở đây có hơn chục cụm pa nô, mỗi cụm gồm 4 tấm lớn quây xung quanh những gốc cây cổ thụ, chạy dài trên vỉa hè, ngay trước công sở phường, tạo nên một cụm pa nô, áp phích rực rỡ các sắc màu nằm giữa trung tâm phường.
Ông Nguyễn Đức Trường - Phó Chủ tịch UBND phường Hàm Rồng vui vẻ nói với tôi: Là ngày hội non sông mà anh! Anh cũng biết đấy, Hàm Rồng lại là địa danh được cả nước biết đến với những chiến công hiển hách thời chống Mỹ. Nơi đây lại nằm trên trục đường 1A nhiều người qua lại nên lãnh đạo phường rất quan tâm đến việc trang trí ở khu vực này. Tinh thần là tạo ra không khí của ngày hội lớn, ngày hội non sông, để du khách cả nước đi qua phải chú ý đến.
Ông Phó Chủ tịch phường cho biết, hiện nay lãnh đạo phường đang tập trung vào 3 nhiệm vụ lớn là bầu cử, chống cô vít và vận động nhân dân làm căn cước công dân gắn chíp. Quan điểm của lãnh đạo phường là cùng một lúc phải làm tốt cả 3 việc trên, lấy việc thực hiện nhiệm vụ này để có kinh nghiệm, hỗ trợ cho việc thực hiện nhiệm vụ kia, coi công tác bầu cử là trọng tâm, hàng đầu.
Theo ông Nguyễn Đức Trường, khi biết tin từ ngày 29-4 đến ngày 4-5-2021 Công an thành phố xuống làm căn cước công dân mới cho nhân dân trong phường. Lãnh đạo phường xem đây là dịp tốt để tuyên truyền bầu cử. Mặc dù còn trên hai mươi ngày nữa mới đến ngày hội non sông nhưng Ban bầu cử của phường yêu cầu Tiểu ban tuyên truyền phải hoàn thành cụm pa nô tuyên truyền bầu cử trước ngày 29 tháng 4. Kết quả thật không ngờ. Chỉ trong vòng sáu ngày đã có trên bốn nghìn công dân đến làm thẻ căn cước và cũng là bấy nhiêu người được tiếp cận trực tiếp với cụm pa nô tuyên truyền bầu cử. Tác dụng tới chừng ấy người dân, lớn lắm.
Việc làm căn cước công dân mới bước sang ngày thứ hai thì tình hình dịch Covid-19 trên thế giới, đặc biệt là các nước lân cận chúng ta diễn biến vô cùng phức tạp. Trong nước nguy cơ đại dịch có thể bùng phát bất cứ lúc nào nếu chúng ta chủ quan, không thực hiện đầy đủ 5K của Bộ Y tế. Thế là lãnh đạo phường chỉ đạo, vừa kiên quyết chống dịch vừa quyết tâm hoàn thành tốt những nhiệm vụ trọng tâm hiện nay, trong đó có việc làm căn cước công dân mới.
Việc làm căn cước công dân được tiến hành trong điều kiện chống dịch Covid-19 nghiêm ngặt hơn. Ngoài việc phân chia mỗi cụm dân cư đến vào từng khung giờ nhất định để tránh tập trung đông người, tổ công tác của Công an phường còn bố trí ghế ngồi, nước rửa tay, khẩu trang cho người đến làm căn cước. Bộ phận nghiệp vụ cũng giảm thiểu thời gian khai báo, lăn tay và chụp ảnh cho từng người. Với nỗ lực hết mình vì người dân, việc làm căn cước mới ở phường Hàm Rồng không chỉ hoàn thành mà còn rút ngắn được một buổi chiều và một buổi tối.
Ông Nguyễn Đức Trường nhấn mạnh, việc làm căn cước trong tình hình chống dịch Covid-19 đã giúp cho phường có kinh nghiệm tổ chức cho nhân dân đi bầu cử vào ngày 23-5-2021. Đón tiếp cử tri thế nào, bố trí phòng bỏ phiếu ra sao để cử tri thực hiện quyền công dân của mình nhanh nhất, không để ùn ứ đông người trong phòng bỏ phiếu. Những bài học ấy được rút ra từ cách làm căn cước mới của Công an phường vừa qua.
Ngay trong việc chống dịch Covid-19, với phương châm “đi từng ngõ, gõ từng nhà” đã giúp cho cán bộ các phố, làng nắm tường tận đến từng hộ dân trên địa bàn. Nhà có bao nhiêu người, đi làm ăn ở đâu, có ai ốm đau, v.v... những thông tin về kiểm soát dịch tể ấy cũng chính là tình hình của cử tri sẽ giúp cho các tổ bầu cử ở các phố, làng trong cuộc bầu cử Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp sắp tới.
Ông Nguyễn Đức Trường kết luận: “Chúng tôi lấy việc thực hiện nhiệm vụ này để có kinh nghiệm, hỗ trợ cho việc thực hiện nhiệm vụ kia ở cơ sở là như vậy. Còn tinh thần của người Hàm Rồng chúng tôi trước ngày hội non sông như thế nào, mời phóng viên xuống các phố, làng sẽ cảm nhận được thôi”.
Theo lời giới thiệu của ông Phó Chủ tịch phường, tôi xuống làng cổ Đông Sơn, ngôi làng nằm trọn trong thung lũng của dãy núi Rồng để được chứng kiến tinh thần của người Hàm Rồng trước ngày bầu cử.
Phường Hàm Rồng có bốn phố đều có tên gắn với chữ Long (Rồng), đó là Hương Long, Hàm Long, Tân Long, Long Quang và một làng là làng Đông Sơn. Mặc dù đã có số nhà, tên đường, tên phố như các phố khác nhưng Đông Sơn vẫn được gọi là làng vì ở đây còn lưu giữ được nhiều dấu tích của một làng cổ như các ngõ Trí, Nghĩa, Nhân, mỗi ngõ đều có cổng được xây dựng rất lâu đời. Đông Sơn còn bảo tồn được ngôi nhà cổ của gia đình ông Lương Trọng Duệ và một số giếng làng nơi lưu giữ kỷ niệm của trai thanh gái tú trong làng từ thời chống Mỹ. Đông Sơn còn là nơi phát hiện được chiếc trống đồng đầu tiên ở Đông Nam Á. Nền văn minh trống đồng mang tên Đông Sơn là tên của ngôi làng cổ này.
Trong kháng chiến chống Mỹ, dựa vào các hang động của dãy núi Rồng, nhân dân Đông Sơn đã bám làng, phối hợp với các đơn vị cao xạ chiến đấu cực kỳ dũng cảm, góp phần bảo vệ vững chắc cầu Hàm Rồng nhiều năm liền. Nhà thơ Huy Cận, năm 1966 đến làng Đông Sơn đã có bài thơ “Chào Đông Sơn” với 4 câu mở đầu: Đông Sơn thôn anh hùng đánh Mỹ/ Nơi sơ sinh nền văn hóa quê nhà/ Trống đồng vọng từ ba mươi thế kỷ/ Lấp loáng trong luồng mắt chớp ra đa.
Tôi may mắn được dự buổi gặp mặt truyền thống của Cựu dân quân làng Đông Sơn nhân ngày Thống nhất đất nước 30-4. Trong khi bàn đến việc phát huy truyền thống chiến đấu và phục vụ chiến đấu trong tình hình mới mà trước mắt động viên nhau tích cực tham gia vào cuộc bầu cử Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp, ai cũng phấn khởi và hứa sẽ hăng hái thực hiện nghĩa vụ công dân. Bà Lê Thị Dung vợ Liệt sỹ là cựu dân quân nói: “Tôi định vào Nghệ An ở với cháu, nay ở lại tham gia bầu cử với làng đã, rồi tính sau”. Ông Dương Đình Keng thời đánh Mỹ đã từng lên thay pháo thủ trên đồi Xê Bốn hàng tuần liền, nay tuổi đã cao nhưng vẫn bày tỏ quyết tâm sẽ chống gậy đến điểm bầu cử trực tiếp bỏ phiếu.
Anh Nguyễn Văn Vệ - Trưởng làng Đông Sơn cho tôi biết, điểm bầu cử tại làng Đông Sơn có trên chín trăm cử tri, phần lớn là những gia đình, dòng họ đã cư trú trong làng từ lâu đời nên bà con ý thức được mình là người Đông Sơn - Hàm Rồng, phải mang tinh thần Hàm Rồng chiến thắng tham gia vào ngày hội non sông sắp tới”.
Quả thật vào làng Đông Sơn vào những ngày này, gặp những ông, những bà đã một thời là dân quân tham gia chiến đấu bảo vệ cầu Hàm Rồng, tôi cảm nhận được trong ánh mắt của họ luôn ngời lên niềm tự hào, tự hào vì tên làng mình được đặt cho một nền văn minh thế giới, tự hào vì làng mình gắn liền với chiếc cầu Hàm Rồng huyền thoại. Tinh thần ấy sẽ được bà con Đông Sơn mang vào cuộc bầu cử Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp sắp tới.
Tinh thần “Hàm Rồng chiến thắng” cũng tràn ngập trong khu dân cư phố Long Quang nằm trên cánh bãi phía Nam chân cầu Hàm Rồng. Anh Lê Văn Hùng - Trưởng phố Long Quang khoe với tôi, trước đây gia đình anh cũng ở trong làng Đông Sơn, là dân Đông Sơn, mới ra ngoài cánh bãi chân cầu này mấy chục năm nay. Tôi được biết không chỉ mình gia đình anh Hùng, còn khá nhiều gia đình người làng Đông Sơn di cư ra cánh bãi chân cầu này. Gia đình anh Dũng, anh Du, anh Chuyên, cô Vẹn, cô Vựng, bà Lời, ông Dâu... đều từ trong làng Đông Sơn ra đây. Họ nhập với làng Đông Quang ở ven chân đồi Không Tên thành một làng mới, làng Đông Quang và nay mới đổi thành phố Long Quang.
Ông Quách Quang Vương - Tổ trưởng tổ bầu cử phố Long Quang nói với tôi, điểm bầu cử do ông phụ trách có trên 800 cử tri nằm gọn trong cánh bãi chân cầu, huy động dân đi bỏ phiếu chỉ vài tiếng là xong. Cái khó là bố trí làm sao cho cử tri đến bỏ phiếu giãn cách nhau ra để chống dịch Covid-19. Lại dùng bài học của làm căn cước công dân mới thôi, hẹn mỗi tổ an ninh xã hội một khung giờ sẽ giảm được đông người.
Anh Vương tâm sự, lần bỏ phiếu này Ban bầu cử phường lo hết, từ tuyên truyền, hướng dẫn công tác bầu cử cho các tổ đến cơ sở vật chất như hòm phiếu, phiếu bầu, thẻ cử tri, các văn bản có liên quan đến bầu cử đều do Ban bầu cử phường đảm nhiệm. Ngay cả trang trí phòng bỏ phiếu Ban bầu cử phường cũng xuống từng phố đóng đinh, leo thang. Tổ bầu cử của phố lo vận động cử tri đi bỏ phiếu, hướng dẫn bà con thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân của mình theo đúng pháp luật.
Ông Quách Quang Vương cho rằng, nếu tổ chức bỏ phiếu một cách khoa học thì Long Quang phấn đấu vận động cử tri đi bầu cử gọn trong buổi sáng. Đó mới là tinh thần của người Hàm Rồng trong những việc trọng đại của đất nước.
Rời Long Quang tôi tìm đến nhà văn hóa phố Hương Long nằm cách xa trung tâm phường gần hai cây số. Lúc tôi đến, Trưởng phố Lương Trọng Nam, Tổ trưởng tổ bầu cử Hoàng Đình Huy và một số thành viên của tổ bầu cử đang cùng nhau niêm yết danh sách ứng cử viên các cấp đã được Ban bầu cử phường in cẩn thận lên các bức pa nô treo trước cửa nhà văn hóa. Hương Long là phố có nhiều hộ sản xuất, kinh doanh, buôn bán nhất phường Hàm Rồng. Việc bố trí cho cử tri đến bỏ phiếu nhanh bao nhiêu thì bà con có thời gian sản xuất kinh doanh bấy nhiêu, rút ngắn được thời gian chờ đợi và cũng giảm được việc tập trung đông người.
Theo ông Hoàng Đình Huy, mọi công việc chuẩn bị cho ngày bầu cử đã được tổ bầu cử bàn chi tiết, phân công công việc đến từng thành viên. Hiện nay trong phố có tới 8 cử tri ốm không đi lại được, trong đó có cụ Trịnh Thị Đậm năm nay 105 tuổi nằm tại chỗ gần một năm nay. Những trường hợp này chúng tôi đã có phương án mang hòm phiếu lưu động đến tận nhà để cử tri bỏ phiếu.
Ở các phố khác như Hàm Long, Tân Long Một, tại các nhà văn hóa bên cạnh khẩu hiệu, danh sách cử tri, danh sách các vị ứng cử viên từ Quốc hội và Hội đồng nhân các cấp cũng đã được niêm yết. Tôi hỏi cụ Trần Văn Tuấn cử tri phố Hàm Long về các ứng cử viên Quốc hội, cụ cho biết: Bà con ta rất quan tâm đến những sự kiện trọng đại của đất nước như các cuộc họp của Quốc hội, hay các buổi tường thuật phiên chất vấn các Bộ trưởng. Dân trí bây giờ cao rồi, các vị cán bộ kể cả Trung ương, ai vì dân, ai không vì dân, dân biết hết. Họ sẽ bầu cho những người được dân tin yêu, dân tín nhiệm. Chọn mặt gửi vàng mà.
Trước ngày hội của non sông đất nước, những cử tri đang sống trên mảnh đất Hàm Rồng anh hùng ý thức rất rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình, trách nhiệm của mình với non sông đất nước. Họ sẽ mang tinh thần của người Hàm Rồng - tinh thần Hàm Rồng chiến thắng vào ngày hội non sông, góp phần vào thắng lợi của cuộc bầu cử Quốc hội khóa XV và Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026.
Hàm Rồng, tháng 5 năm 2021
L.X.G