Len đứng trước cánh cổng gỗ xám mốc được khép hờ bằng sợi xích khóa, bên trên để tấm biển “Nhà cho thuê”, cô gọi rồi khẽ lay cánh cổng, sợi xích khóa lâu ngày rỉ sét phát ra tiếng kêu rin rít, bên trong vẫn im ắng. Nắng chiều rót những tia nắng nhàn nhạt qua cành sưa, hắt xuống lòng đường những vệt nắng vàng vọt cuối ngày. “Có lẽ họ đi đâu đó chưa về” - cô thầm nghĩ, quay đi được vài bước bỗng nghe tiếng sỏi lạo xạo phía sau, giọng một người đàn bà lanh lảnh “Cô gì ơi!”. Len quay lại, người đàn bà chừng sáu mươi tuổi trong bộ đồ thun tuềnh toàng vội vàng mở cổng, không đợi cô hỏi thăm, bà thì thầm “Vào đi, cô cần thuê nhà đúng không?”. Len khẽ “vâng” rồi theo bà vào trong. Trong khi người đàn bà loay hoay rót nước, cô kín đáo quan sát căn nhà, phòng khách được bài trí gọn gàng, bộ bàn ghế kê bên cửa sổ nhìn ra sân, bên trên tấm rèm trắng phất phơ được buộc hờ bằng sợi ruy băng hồng, trên tường treo khá nhiều tranh sơn dầu, hầu hết là tranh trừu tượng, duy nhất một bức tĩnh vật bên cửa sổ vẽ lọ hoa dại sinh động đến nỗi thoạt nhìn như ai đó vừa ra vườn hái mang vào, góc nhà chậu vạn niên thanh xanh um đặt trên khúc gỗ xù xì. Có thể thấy chủ nhân căn nhà là người khá tinh tế.
“Cô thuê ở một mình chứ?”. Người đàn bà rót nước ra chiếc ly thủy tinh mời cô. “Không ạ, cháu ở cùng một người bạn” - cô trả lời, thoáng thấy sự thất vọng trên gương mặt bà. “Vậy thì không được rồi, nhà tôi cho thuê với điều kiện là nữ nhưng chỉ ở một mình” - người đàn bà chậm rãi trả lời, có vẻ như bà đã nói câu này nhiều lần. “Ồ!” - Len khẽ kêu lên, gần mười năm lên thành phố trọ học rồi đi làm lần đầu tiên cô nghe một điều kiện thuê nhà lạ lùng như vậy. “Bạn cháu là nữ ạ, cũng độc thân” - cô nói thêm.
Từ lúc đứng trước căn nhà cô đã bị thuyết phục bởi cánh cổng gỗ cổ xưa được che rợp dưới giàn hoa lãng tiên, vào bên trong cô càng bị hút, căn nhà xinh xắn, gọn gàng và mát rượi. “Cô thông cảm, nhiều người đã đến hỏi thuê rồi phải về” - người đàn bà ái ngại. Len nhẩm tính, nếu thuê một mình ít nhất mỗi tháng cô phải mất nửa tháng lương. Có lẽ đọc được suy nghĩ của cô, bà nói “Vì điều kiện như thế nên chúng tôi cho thuê với giá rất thấp, hai triệu một tháng”. “Hai triệu sao?” - cô tưởng mình nghe nhầm. Người đàn bà gật đầu. “Vậy cháu sẽ thuê!” - cô quyết định rất nhanh. “Khi nào cô dọn đến?”. “Cuối tuần này ạ, ngày nghỉ cháu dọn nhà sẽ tiện hơn”. “Được” - người đàn bà đứng lên, có vẻ như vội đi đâu đó “Cuối tháng tôi đến thu tiền nhà một lần, điện nước cô tự trả, không cần hợp đồng gì đâu”. Len ngạc nhiên. Thật, chưa từng gặp nhà nào cho thuê lại có những điều kiện lạ lùng đến vậy. Cô chào bà ra về.
Đúng hẹn, ngày chủ nhật cô dọn nhà. Xe đến nơi, người đàn bà đã đợi sẵn ở cổng, bà trao chìa khóa cho cô rồi vội vàng quay đi sau khi dặn cô lưu ý mấy khoản điện nước. Cô loay hoay kê dọn, đến chiều các thứ tạm ổn, người đàn bà đột ngột quay lại. “Xóm Nghĩa Địa này nhà nào cũng neo người, xưa giờ không trộm cắp gì nhưng đi đâu cháu cũng phải khóa cửa cẩn thận, đồ đạc trong nhà bàn ghế, tranh ảnh… chủ nhà vẫn để lại”. “Cô ở đây lâu chưa ạ? Sao xóm lại có tên Nghĩa Địa?”. “Tôi không phải chủ nhân nhà này. Ngày trước nơi đây phía sau là nghĩa địa đâu có ai ở, sau này khu nghĩa địa giải tỏa, giờ là con đường phía sau nhà nên người ta quen gọi xóm là Nghĩa Địa” - người đàn bà giải thích.
Tuần đầu tiên cô đã thấy gắn bó với căn nhà một cách lạ lùng, đây là căn nhà cô ưng ý nhất sau nhiều lần thuê trọ, yên tĩnh và mát mẻ, giá lại rẻ. Chiều chủ nhật, cô ngồi viết bài gửi về tòa soạn, chợt ngẩng lên thấy ngoài cổng thấp thoáng chiếc bóng nhỏ bé, có lẽ là một đứa trẻ. Cô đi ra nhưng không nhìn thấy gì, trong con hẻm cũng không một bóng người qua lại. Cô trở vào, cảm giác rờn rợn nhớ đến câu nói của người đàn bà “Ngày trước phía sau là nghĩa địa”. Cô đứng lên khoác vội áo ra phố, loay hoay tra chìa vào ổ khóa, một mảnh giấy rơi xuống, cô nhặt lên, là một bức thư được viết trên giấy vở học sinh, nét chữ trẻ con nắn nót: “Thưa cô, cháu là Thùy Đan, năm nay lên chín tuổi. Mẹ cháu mất lúc cháu lên hai. Nay cháu muốn tìm vợ cho bố cháu, là… 36 tuổi. Nếu cô không chê bố con cháu thì mời cô đến nhà cháu chơi để bố con cháu được làm quen. Nhà cháu ở số…”.
Cô gấp mảnh giấy, ngơ ngác nhìn quanh. Có lẽ đây là trò đùa của một cô bé con nào đó. Cô cất lá thư vào túi xách rồi ra phố, lúc trở về hàng xóm xung quanh đã lên đèn. Từ ngày dọn về căn nhà này đến nay cô vẫn chưa quen ai trong xóm, nhà nào cũng neo người vả lại ai cũng đi cả ngày đến đêm mới về. Cô nằm thao thức nghĩ đến lá thư ban chiều, nét chữ trẻ con nắn nót, cô mường tượng gương mặt cô bé rất dễ thương, theo địa chỉ trong thư thì cô bé ở gần đây. Một tuần trôi qua cô quên bẵng lá thư nọ.
Sáng chủ nhật cô thức dậy nhìn ra, giàn lãng tiên từng chùm rụng lác đác xuống sân, trên cánh cổng một mảnh giấy gấp tư được gắn cẩn thận bên sợi xích khóa, cô mở ra, là nét chữ cô bé hôm nọ: “Cô ơi, có lẽ cô không muốn làm vợ bố cháu rồi, thật tiếc. Nhưng dù sao cháu cũng tha thiết mong cô đến nhà cháu một lần, chỉ một lần duy nhất thôi, vào chiều nay được không cô? Bố con cháu rất vui được đón cô”.
Len gấp mảnh giấy lại, cô vào nhà ngồi thừ ra, lần đầu tiên cô gặp cảnh này. Không hiểu sao qua nét chữ và giọng điệu trong thư, cô có thiện cảm với cô bé. Cô vội vàng ra chợ mua thức ăn, không quên mua túi trái cây để chiều mang đến làm quà.
Cô trang điểm nhẹ nhàng, chọn chiếc váy màu hồng đất nền nã, theo địa chỉ ghi trong thư cô tìm đến nhà cô bé. Cuối con đường nhà cô có một con hẻm nhỏ, cô rẽ vào rồi dừng lại trước khu vườn rộng, bên trong căn nhà gỗ được dựng tạm. Tiếng chó sủa ran, cả đàn lao ra xô cánh cổng rung lên bần bật, theo sau là một người đàn ông tầm thước, gương mặt rắn rỏi, nhìn thấy cô ông ngạc nhiên “Cô hỏi ai?”. “Tôi hỏi nhà bé Thùy Đan”. “Là con gái tôi” ông mở cổng, gương mặt không giấu được vẻ ngại ngùng “Xin lỗi cô, dạo này cháu nghỉ học hơi nhiều”. “Không ạ! Tôi không phải là cô giáo”. Cô bối rối chưa biết nói gì thêm, từ trong nhà một cô bé chạy ào ra, vóc người nhỏ nhắn trong chiếc đầm rộng thùng thình, trông cô bé gầy guộc nhưng rất đáng yêu, một bên tóc được thắt bím gọn gàng, bên kia xổ tung ra. Nhìn thấy Len gương mặt cô bé sáng rỡ, cô nắm tay bố giật giật “Bố, con mời cô đến nhà mình đấy!”. Người đàn ông cúi xuống nhìn con, khẽ nhíu mày ngạc nhiên nhưng ông vội khỏa lấp bằng nụ cười “Vậy mời cô vào nhà!” - ông đỡ chiếc xe máy của Len “Cô để tôi”.
Cô bé cầm túi trái cây Len đưa chạy biến vào trong. Len bâng quơ nhìn quanh, căn nhà gỗ treo đầy tranh vẽ phong cảnh, góc nào trong nhà cũng có hoa tươi. Người đàn ông rót nước mời, cô ngượng ngập đón lấy rồi cúi xuống, hai bàn tay đan vào nhau yên lặng. “Con gái tôi làm phiền cô điều gì chăng?” - ông ái ngại. “Không ạ, cô bé rất dễ thương!”.
Cô bé trở ra với đĩa trái cây, cô mời Len rồi sà vào lòng bố, dúi vào tay ông chiếc lược thì thào điều gì không rõ. Người đàn ông mỉm cười, cúi xuống thắt nốt bím tóc còn lại cho con, đôi tay thô ráp quấn lọn tóc thật vụng về. Len kín đáo nhìn rồi quay đi, trong cô chợt dậy lên nỗi ấm áp, thương cảm. Cô bé ngước nhìn bố rồi quay sang Len nhoẻn miệng cười, gương mặt tái xanh, gầy gò bết những sợi tóc lơ thơ. Len nhìn thật lâu vào đôi mắt cô bé, nó trong veo và phảng phất nỗi u hoài, có lẽ cô bé mất mẹ quá sớm. Ngoài vườn đàn chó chí chóe cắn nhau, cô bé chạy ra ôm cổ một chú chó, bàn tay nhỏ xíu xoa nhè nhẹ lên lưng nó. Còn lại Len ngồi đối diện với người đàn ông, ông bắt chuyện khiến cô dạn dĩ hơn. Cô mở túi xách lấy hai bức thư đưa cho ông. Người đàn ông chăm chú đọc đôi mày khẽ nhíu lại rồi giãn ra “Tôi hiểu rồi, và cô đã đến vì… con gái tôi”. Ông nhìn ra vườn, gương mặt thoáng trầm tư “Cảm ơn cô đã nghĩ đến con gái tôi, cô biết vì sao con bé muốn tìm vợ cho bố đến thế không?”. Cô lắc đầu. Người đàn ông chậm rãi kể “Vợ tôi mất khi con bé mới lên hai, tôi chưa bao giờ có ý định đi bước nữa vì sợ con khổ. Nhưng từ năm ngoái con bé bỗng ốm đau dặt dẹo, tôi đưa đi khám mới biết nó bị bệnh… Tôi giấu nhưng tình cờ nó biết”, giọng ông nghẹn lại “Mấy ngày liền nó bỏ ăn, ốm lăn lóc, lúc khỏe lại nó vui vẻ đòi tôi dựng nhà trên mảnh đất này, vườn của ông bà nội nó để lại, còn căn nhà ở xóm Nghĩa Địa…”, “Là căn nhà tôi đang thuê?”. Người đàn ông khẽ gật đầu.
Ngoài vườn cô bé ngồi một mình, trong nắng chiều gương mặt cô nhợt nhạt, đôi vai so lại trong chiếc đầm rộng, bất giác Len nghe nhói ở tim, cô ngồi một lúc rồi đứng lên chào ông. Nghe tiếng chân, cô bé giật mình quay lại “Đan vào nhà với bố đi, cô về đây!”. Cô bé khẽ “vâng” nhưng vẫn ngồi yên nhìn Len chờ đợi. “Cô sẽ còn đến thăm Đan!” - Len âu yếm xoa má cô bé. Hai bố con đưa Len ra đầu ngõ, lúc quay đi cô còn nhìn thấy đôi mắt cô bé ươn ướt như muốn nói điều gì.
Chiều chủ nhật, con ngõ vắng hoe, gió phần phật thổi về khiến những cành sưa trước nhà ngả rạp, có tiếng xe máy chạy vào rồi dừng lại trước cổng. “Cô Len ơi cháu nhớ nhà quá!” - tiếng cô bé lảnh lót. Len mở cổng, cô phì cười trước vẻ láu lỉnh của cô bé. Vào nhà, người đàn ông tỏ ra bối rối không khác gì tâm trạng cô hôm nọ. “Những bức tranh này bố cháu vẽ đấy!” - cô bé chỉ lên tường. Mới hơn hai tuần nom cô bé đã gầy tọp đi nhưng đôi mắt vẫn trong veo, Len không dám nhìn lâu, cô quay đi, bắt gặp ánh mắt đầy nỗi niềm của người đàn ông. Cô bé ra sân chơi, lát sau quay vào thỏ thẻ “Con muốn về lại nhà mình, ở đây!” “Không được, cô Len đang ở mà!” - Người đàn ông thầm thì. Cô bé đến bên Len, khẽ khàng nắm tay cô “Cháu muốn trở về nhà của cháu, nhưng… cháu sợ cô đi. Cô hãy ở lại đây với bố con cháu được không?”. Cô quay sang người đàn ông, bắt gặp ánh mắt ông đang nhìn cô, muộn phiền mà ấm áp. Ông kéo cô bé vào lòng, dụi gương mặt vào tóc con, yên lặng.
Len lặng lẽ ra sân, trên cánh cổng giàn lãng tiên đồng loạt rực lên như những đốm lửa nhỏ. Bên ô cửa sổ hé mở cô bé đang chìm vào giấc ngủ từ bao giờ, trong vòng tay bố, gương mặt cô bé thật nhẹ nhõm, bình yên.
Buổi chiều đánh rơi những giọt nắng cuối cùng xuống sân, những giọt nắng chiều sóng sánh như mật rồi tan ra, biến mất.
V.N.G